Značaj plodoreda u organskoj proizvodnji
Plodnost zemljišta je veoma važan činilac kako u konvencionalnoj tako i u organskoj proizvodnji. Neprekidnim uzgajanjem biljaka na određenoj površini u velikoj meri se zemljište iskorišćava i degradira posebno ako se radi o istoj kulturi. Iz tih razloga se mora voditi računa o njegovoj plodnosti, odnosno o obnavljanju plodnosti pa čak i povećanju. Organska proizvodnja sama po sebi doprinosi očuvanju ekosistema kroz očuvanje biodiverziteta i genetičke raznovrsnosti. Osim toga, u organskoj proizvodnji isključivo se koriste organska đubriva i vrlo malo sintetička sredstva čime se izbegava zagađenje životne sredine. Organska đubriva popravljaju strukturu, toplotni i vodno-vazdušni režim zemljišta. U organskoj proizvodnji je takođe obavezan plodored. Plodored je organizovano smenjivanje sejanih kultura na istoj parceli u toku određenog broja godina. Ima posebnu ulogu jer značajno smanjuje pojavu biljnih bolesti, štetočina i korova. Očuvanje zemljišne plodnosti u sistemu organske proizvodnje ostvaruje se resursima sa samog gazdinstva, a u tom smislu, veliki značaj pridaje se plodoredu i upotrebi organskih đubriva.
Plodored ima višestruku ulogu, pre svega u održavanju plodnosti zemljišta, odnosno doprinosi njegovoj strukturi, sadržaju azota i humusa, smanjuje gubitak hraniva ispiranjem, smanjuje pojavu bolesti i štetočina, smanjuje eroziju zemljišta. Za plodored postoje određena pravila kojih se treba pridržavati: biljke sa dubokim korenovim sistemom treba uzgajati nakon onih sa plitkim, menjati kulture koje proizvode malu i veliku biomasu, menjati leguminozne biljke koje fiksiraju azot sa onima koje ga troše, koristiti zelenišno đubrenje, menjati lisnate i korenaste kulture, češće u plodoredu koristiti žitarice kako bi se smanjila zakorovljenost parcele, uvek poštovati pravila o minimalnom broju godina nakon kojih neka kultura može ponovo doći na isto mesto.
Poštovanje plodoreda veoma je važno u svim oblastima poljoprivredne proizvodnje, međutim poseban značaj ima za organske proizvođače. Poštovanjem plodoreda povećava se prinos i kvalitet zemljišta i održava njegova plodnost.
Zlatica Krsmanović, dipl.ing.voćarstva i vinogradarstva
Krsmanović Zlatica
Krsmanović Zlatica