[Mladenović NebojšaUčesnik]

Jabuka i njena zaštita od mraza – Mrazevi koji se u našoj zemlji javljaju od oktobra do maja mogu oštetiti organe jabuke, a nekad i da ugroze njen opstanak. Mrazevi prema vremenu pojave mogu da se podele na: rane (jesenje), zimske i pozne (prolećne). U našem podneblju najveće štete obično izazivaju pozni mrazevi, pa je borba protiv njih najznačajnija. Najdelotvornija zaštita jabuke od mrazeva postiže se pravilnim izborom sorata i položaja za voćnjak.
Rani (jesenji) mrazevi javljaju se u oktobru i prvoj polovini novembra. Oni nanose manje štete letnjim sortama nego poznim zimskim sortama jabuke (greni smit). Da bi se smanjile štete od ranih mrazeva treba izbegavati kasno prihranjivanje azotnim đubrivima i pozno navodnjavanje jabučnjaka, naročito ako se nalazi na niskim položajima (doline potoka i manjih reka).
Zaštita jabuke od mraza tokom faze mirovanja
Zimski mrazevi su normalna pojava u našim krajevima. Povoljna je okolnost što se najjači mrazevi javljaju za vreme najveće otpornosti organa, u toku zimskog mirovanja jabuke.
Sejanac divlje jabuke i vegetativna podloga A2 su najotpornije podloge prema mrazevima. Lisni i cvetni (mešoviti) pupoljci jabuke otporniji su prema zimskim mrazevima nego kod drugih voćaka. Stablo jabuke može da prežive srazmerno obilna oštećenja drveta i kore, ako tvorno tkivo (kambijum) i lisni pupoljci nisu povređeni izmrzavanjem. Kad se lisni pupoljci otvore i počne porast mladara, radom tvornog tkiva se obnavljaju oštećena tkiva. Ako mrazevi odvoje koru jabuke treba je što pre zakucati ekserima sa širokom glavom i premazati kalemarskim voskom. Jače oštećena stabla jabuke od zimskih mrazeva ne treba orezivati u proleće, ali zasad treba obilnije prihraniti azotom, a površinu zemljišta redovno obrađivati i zalivati.
Pozni (prolećni) mrazevi u toku aprila i prve polovine maja mogu da oštete cvetne pupoljke, cvetove i zametnute plodove. Cvetni pupoljci i cvetovi jabuke osetljiviji su ako je pre pojave mraza bilo toplo vreme. Cvetovi okrenuti zemlji manje stradaju od poznih mrazeva. Zlatni delišes i Grany smith otporniji su prema poznim mrazevima nego druge privredno značajne sorte jabuke u našoj zemlji.
Radi suzbijanja poznih mrazeva primenjuju se
• posredne,
• neposredne i
• naknadne mere borbe.
Zaštita od mraza jabuke tokom faze mirovanja
Medu posredne mere borbe spadaju
• izbor pogodnih položaja za jabučnjak,
• izbor otpornih sorata,
• korišćenje visokog debla i
• nagrtanje snega oko voćaka.
Neposredne (direktne) mere zaštite jabuke protiv poznih mrazeva su: zamagljivanje, zadimljavanje, orošavanje veštačkom kišom, površinsko navodnjavanje, pokretanje vazduha i zagrevanje. Ove mere daju bolje rezultate ako se primenjuju po tihom, maglovitom i oblačnom vremenu. Među ovim merama najbolju zaštitu pružaju orošavanje i zagrevanje.
Naknadne mere – Prskanje biljnim hormonima (giberelini, naftalin sirćetna kiselina) posle poznog mraza podstiče obrazovanje ploda jabuke bez oplodjenja.

Izvor: PSSS Vranje

Mr Nebojša Mladenović
Dipl. ing. poljoprivrede – smer voćarstvo i vinogradarstva

[Autor]

Članci