U proizvodnji duvana spada u najštetnije bolesti koje se mogu javiti na ovoj gajenoj industrijskoj biljci. Njegovo prisustvo smanjuje prinos duvana, a naročito utiče i na kvalitet duvanskog lišća, pa takav duvan dobija nižu cenu jer se drastično smanjuje klasa listova. Može se javiti kako na rasadu tako i na otvorenom polju. Rasad se slabo razvija , listovi su naborani dok se kasnije javlja nekroza na listovima i nakon toga propadanje.
Kod biljaka u polju javljaju se u početku krupne prstenaste pege. Na nervima liski u početku javlja se žutilo koje kasnije prelazi u nekrozu kako glavnog tako i bočnih nerava. Zaraza može biti sistemična i tada vršno lišće poprima sivo zelenu boju sa karakterističnom naboranošću za viroze, jer glavni nerv zaostaje u porastu dok se ostali delovi liske normalno razvijaju. Simptomi su najizraženiji na vrhovima biljaka duvana.
Virusi put u biljno tkivo pronalaze kroz oštećenja nastala od tripsa (Thrips tabaci). Nakon 2-4 dana posle dejstva tripsa simprtomi su vidljivi, a virus se širi kroz biljno tkivo preko sprovodnih sudova ksilema i floema. Topli i sušni periodi tokom vegetacije, a kakvi su bili zadnjih sezona, pogoduju širenju tripsa, a samim tim i virusa bronzavosti paradajza na duvanu.
Osnovna mera borbe protiv ove bolesti je suzbijanje vektora prenosioca- Thrips tabaci, a to počinje još u rasadniku. Rasad duvana ne proizvoditi blizu povrtarskih biljaka kao što su biljke iz familije Solanaceae ( paradajz, paprika )krasatavaca i drugih osetljivih biljaka. Preventivne mere borbe daju najbolje rezultate: primena plodoreda, gajenje otpornih sorti , uništavanje korova. Praćenjem populacije tripsa utvrđuje se potreba i vreme prskanja duvana insekticidima.
Slavica Maksimović PSSS Šabac
Maksimović Slavica
Maksimović Slavica