[Jocković MiloradUčesnik]

Mnogi voćari i vinogradari, planiraju podizanje novih ili proširenje postojećih zasada. Jedna od neophodnih agrotehničkih mera je osnovna priprema zemljišta koja pored mehaničke obrade podrazumeva i osnovno đubrenje, kalcifikaciju, humifikaciju a sve po preporuci na osnovu hemijske analize zemljišta.
Ovom prilikom želim da podsetim koliki je značaj primene stajskog đubriva prilikom podizanja zasada. Stajnjak je osnovno đubrivo jer sadrži sve hranljive elemente za ishranu biljaka. Sadrži azot, fosfor, kalijum i klacijum, najvažniji elementi za ishranu biljaka kojih najčešće nema dovoljno u zemljištu. U dobro zgorelom stajnjaku ima oko 0,5% azota (N), 0,3% fosfora (P2O5) i oko 0,6% kalijuma (K2O), i samim tim se za ovu količinu mogu smanjiti primena mineralnog đubriva. Sem navedenih stajnjak sadrži i magnezijum, sumpor, gvožđe, bor, mangan, bakar, cink, odnosno sve hemijske elemente koji se nalaze u biljci prisutni su i u stajnjaku. Sem hranljivih elementa stajnjak svojim organsim jedinjenjima poravlja fizičke, hemijske i biološke osobine zemljišta. Zemljište postaje ne samo plodnije, već se lakše ore, bolje upija i zadržava vlagu, a time utiče i na dobijanje većih i kvalitenijih plodova. U 1 gramu stajskog đubriva nalaze se milioni i milioni mikroorganizama, koji razlažu njegova organska jedinjenja, a posle upotrebe stajnjaka deluje i na organski deo tla (humus), čineći ga dostupnim za ishranu biljaka. Većina zemljišta su po svojoj prirodi, kao i stalnom upotrebom, sa malim procentom humusa i korišćenje stajnjaka je neophodno za normalan razvoj i plodonošenje biljaka a naročito kod zasnivanja novih zasada voća i vinove loze. Ono što je veoma bitno je pravilna primena stajnjaka. Prilikom iznošenja stajnjaka na njivu isti odmah treba rasturiti, po celoj površini ili u projektovane redove (kuda se sadi voće), i zaorati odmah ili najkasnije za dan-dva. Zaoravanje je veoma bitno uraditi odmah po rasturanju i to se naziva “Trenutna primena stajnjaka”, zato što rasturanjem stajnjak dolazi u dodir sa vazduhom celom svojom površinom i mikroorganizmi u njemu počinu intezivno razlaganje (fermentaciju) organskih jedinjenja i najskuplje hranivo iz stajnjaka-azot u vidu amonijaka odlazi nepovratno u atmosferu čime đubrivo mnogo gubi u kvalitetu. Prema podacima iz Nemačke, stjnjak posle rasturanja na njivi stajnjem gubi za 3 dana 25%, posle 9 dana 33% a ono koje prezimi u tom stanju izgubi čak 52% od svoje prvobitne vrednosti izražene u budućem povećanju prinosa. Na terenu postoji vrlo loša praksa da se stajnjak iznosi i ostavlja po površini u vidu malih gomilica kroz koje prolazi vazduh, a sunce ih isušuje. Ovde dolazi do jakog razlaganja i gubitka azota (amonijaka) u vazduh, a ostale hranljive elemente kiša ispira u zemljište ispod gomilica, tako da se ppovršine ispod njih više nađubre dok ostali deo zemljišta biva siromašniji i dobija samo teže rastvorljive delove slame i balege, koji imaju mali efekat na prinose. U slučaju da se stajnjak mora prevesti do parcele a da ne postoji mogućnost “trenutne primene” odnosno zaoravanja po rasturanju, stajnjak trebe skladištiti na kraju njive na jednu gomilu, koja se slaže, sabija i pokriva slojem zemlje ili najlonom radi sprečavanja većih gubitaka u hranivima od većeg razlaganja organskih jedinjenja iz đubriva.
Primena stajnjaka je nephodna kako prilikom podizanja zasada tako i prlikom dalje eksplotacije voćnjaka i vinograda tokom godina, svake 4. do 5. godine u količini od 40-tak tona po hektaru na jesen zimu i to takođe da se plitko zaore ili zafrezira ili utanjira.
Sve gore napomenuto ne važi samo za podizanje i gajenje voća i vinove loze nego i za celokupnu biljnu prozvodnu, tako da je primena stajskog đubriva VEMO DRAGOCENA, što sve ukazuje da bez stočarstva nema dobre ni biljne proizvodnje.

[Autor]

Članci