Poznavanje osobina sorti i selekcija oraha a u okviru njih i tipova plodonošenja je jedan od osnovnih činilaca u izboru sorti ili/i selekcija, kao i podizanja savremenih i intenzivnih zasada i dobijanja kvalitetnih plodova i visokih prinosa oraha. Kod oraha postoje tri tipa plodonošenja: Terminalno plodonošenje – Me- šoviti pupoljci nalaze se isljučivo na vrhu jednogodišnjih grančica. Jaka apikalna dominacija sprečava grananje. Plodovi su zbog toga uglavnom na periferiji krune. U ovu grupu spada većina sorti koje se gaje kod nas (skoro sve Francuske i Istočnoevropske sorte pa i domaće selekcije). Prinos sorti oraha kod terminalnog plodonošenja kreće se od 3 do 4 t/ha. Prelazni tip plodonošenja – Mešoviti pupoljci su raspore- đeni terminalno – na vrhu jednogodišnjih grančica, ali se mogu naći i 1-2 pupoljka ispod njih – lateralno. Apikalna dominacija je slabije izražena, a grananje bolje nego kod prve grupe. U ovu grupu spada npr. Američka sorta Hartli i domaće selekcije Bačka i Novosadski kasni. Udeo plodova koji se formiraju na mladarima iz lateralnih mešovitih pupoljaka je 5-20%. Prinos sorti kod prelaznog tipa plodonošenja kreće se od 4 do 5 t/ha. Lateralni tip plodonošenja – Mešoviti pupoljci nalaze se ne samo na terminalnim i subterminalnim pozicijama letorasta (jednogodišnjih grančica), već i lateralno skoro čitavom dužinom grančice. Apikalna dominacija je slaba, a grananje dobro. Udeo plodova koji se formiraju na mladarima iz lateralnih pupoljaka je 50-90%. U ovu grupu spada veći broj Američkih sorti (npr. Pejn, Ser, Pedro, Tehama, Čandler itd.), Francuska sorta Lara, Bugarska sorta Izvor i domaća selekcija Kasni rodni. Prinos sorti oraha kod lateralnog tipa plodonošenja kreće se od 6 do 7 t/ha.
Izvor: PSSS Vranje mr Nebojša Mladenović
Mladenović Nebojša
Mladenović Nebojša