[Urošević DraganaUčesnik]

Ovaj patogen je odgovoran za bakterijsko uvenuće preko 200 biljnih vrsta,ali ipak najosetljiviji domaćini su biljke iz roda Solanum među kojima su krompir, paradajz, plavi patlidžan, paprika i duvan. U našoj zemlji nalazi se na Listi IA deo I.
Simptomi na biljkama krompira: Na visokim temperaturama tokom dana,u početnim fazama infekcije u polju, dolazi do uvenuću vršnih listova biljke koji se oporavljaju tokom noći. U ranim fazama uvenuća lišće ostaje zeleno ali kasnije počinje da žuti i razvija se smeđa nekroza.Takođe dolazi i do pojave epinastije. Ubrzo dolazi do nepovratnog uvenuća izdanka ili cele biljke što rezultira propadanjem i odumiranjem biljke. Poprečni presek sprovodnog tkiva uvenule stabljike obično je smeđe boje, a iz presečenog mesta se lako može iscediti mlečni bakterijski eksudat. Na krtolama krompira ukoliko se preseću poprečno ili uzdužno u blizini pupka krtola u početnoj fazi infekcije bolest se prepoznaje se po promeni boje sprovodnog prstena od staklasto-žute do svetlosmeđe iz kojeg se spontano, nakon nekoliko minuta, pojavljuje bledi kremasti bakterijski eksudat.
Prevencija i mere zaštite: Veliki broj biljaka domaćina patogena i odsustvo hemijskih i bioloških sredstava čine da bakterijsko uvenuće, predstavlja veliku opasnost. Sa posebnim osvrtom na krompir primarno je da se u borbi protiv bakterioze upotrebljavaju semenske krtole bez prisustva R. solanacearum. Isto tako je važno rano utvrđivanje prisutnosti patogena, jer je samo pravovremenim intervencijama moguće suzbiti štetu i ograničiti širenje bakterije. Preventivne mere moraju da obuhvate sve faze premeštanja krtola: potrebno je da se dezinfikuju sredstva transporta, kontejneri i prostori gde se skuplja krompir, posebno kada se otkrije trulež u pojedinim partijama. Osim toga, postupak pripreme krtola za sadnju treba da se obavlja pazeći da se različite partije drže odvojeno jedna od druge i da se često vrši dezinfekcija alata koji se koristi za seču (uključujući mašine). Najbolje je za setvu koristiti cele krtole. Važna je i dezinfekcija stolova, sanduka, i svega drugog što dolazi u kontakt sa semenskim krtolama.
Na delovima zemljišta gde se pojavi bolest ne sme se uzgajati bar 5 godina ni krompir ni druge biljke iz roda Solanum; posebna pažnja mora da se obrati na uništavanje samoniklih biljaka krompira.
Tokom proizvodnje, premeštanja, skladištenja i prometa krtola, svako uočavanje i prepoznavanje krtola sa sumnjivim simptomima bakterijskog uvenuća mora da bude hitno prijavljeno fitosanitarnoj inspekciji.

Dragana Urošević, dipl.inž.zaštite bilja

[Autor]

Članci