[Dejan PešićUčesnik]

U našim uslovima gajenja povrća, povrtari koji se bave proizvodnjom ranog kupusa još u decembru počinju sa setvom semena u kontejnere i proizvodnjom rasada. Od kvaliteta proizvedenog rasada, a kasnije nege i primene agrotehnike u gajenju zavisiće prinos kupusa.

Biljke iz familije kupusnjača su otporne na niske temperature. Nakon setve semena u vremenskom intervalu od 30 do 50 dana, rasad stiže za rasađivanje na stalno mesto u proizvodnim objektima. Rasad mora biti zdrav, da poseduje žilavost, kako ne bi došlo do lomljenja rasada prilikom sadnje (kaljenje rasada), i da je korenov sistem dobro razvijen. Biljke u kontejnerskom sistemu proizvodnje se brzo ukorenjavaju i nastavljaju normalan rast i razvoj. Kontejneri mogu biti od stiropora, plastike i drugih materijala, različitih dimenzija sa kvadratnim, okruglim posudama, različitih veličina od 2–7 cm sa otvorima na donjem delu.

Kontejnerski način proizvodnje rasada zbog jednakog vegetacionog prostora, omogućava ujednačenost rasada u porastu. Setva u kontejnere može biti ručna ili mehanizovana. Kontejneri se prvo napune supstratom (3/4 visine ćelije) i lagano pritisnu da se supstrat slegne, a zatim se seje seme kupusa, koje se zatim prekrije supstratom u sloju 1-1,5 cm, nakon čega se vrši zalivanje.

Kada se kod biljaka razviju prva dva lista, pristupa se prvoj prihrani rasada, dok se druga prihranaobavlja kada se biljke nalaze u fazi 4-6 listova. Prihranjivanje se može vršiti fertigacijom preko vode ili folijarno preko lista. Ukoliko dođe do izduživanja biljaka treba upotrebiti prihranu 0,5% rastvorom prirodnog kalijumovog đubriva Patenkali, Sop Fort 0:0:50, čime se povećava čvrstina stabla, bolji korenov sistem i povećava otpornost biljke na niske temperature.

Kada biljke dostignu veličinu 5-6 listova,može se pristupiti rasađivanju na otvorno polje. Kupus najbolje uspeva na zemljištu neutralne do slabo kisele reakcije pH 5,5-6,5. Otporan je na niske temperature, podnosi kratkotrajne mrazeve i do -10 ºC, dok temperature iznad 25 ºC nepovoljno utiču na njegov rast i razvoj. Optimalna temperatura za rast i razvoj kupusa je između 15-20 ºC.

Na desetak dana pre rasađivanja na stalnomesto, treba pristupiti kaljenju rasada, to jest provetravanju toplih leja za proizvodnju rasada i snižavanju temperature kako bi se biljke privikle na uslove spoljašnje sredine. Kaljenju rasada treba pristupiti kada se dnevna temperatura bude kretala od  8-12 ºC, a noćna 2-3 ºC. Biljke koje nisu prošle fazu kaljenja su krte i dolazi do lomljenja rasada prilikom sadnje.

Rasađivanje kupusa treba obaviti u ranim jutarnjim ili popodnevnim satima, a može i po oblačnom vremenu. Sadnja se može obaviti  ručno, ako se radi o manjim površinama ili mašinski, ako se radi o većim površinama. Prilikom sadnje, biljke bez temenog pupoljka odbaciti, a sadnja se obavlja do prvih listova. Pre rasađivanja, na parceli gde će se rasađivati kupus, treba izvršiti zalivanje. Nakon rasađivanja kupusa posle dva do tri dana obaviti kontrolu, i sve biljke koje se nisu primile treba izvršiti presađivanje novim biljkama kako bi se popunila prazna mesta.

 

Dipl.inž Dejan Pešić

Savetodavac za ratarstvo i povrtarstvo

 

[Autor]

Članci