Od pravilne nege zavisi kvalitet rasada. U plastenicima, posebno pri upotrebi velikih količina stajnjaka, dolazi do stvaranja štetnih gasova i vodene pare. Previsoka vlažnost, visoka temperatura i smanjena osvetljenost biljaka utiču na formiranje nežnih i izduženih biljaka koje su podložne napadu bolesti. Zato je neophodno zaštićeni prostor za proizvodnju rasada svakodnevno provetravati. Kada su hladni i vetroviti dani provetrava se kratkotrajno u najtoplijem delu dana (1 h), a tokom toplih, proletćnih dana provetrava se jače. Najčešće se u proizvodnji srećemo sa bolešću – poleganje rasada a koga uzrokuje patogen Pythium spp.
Tokom proizvodnje rasada ovaj patogen može prouzrokovati značajna oštećenja na mladim ponicima pri gajenju rasada. Početni simptomi su u vidu vodenastih pega koje se uvećavaju, postaju mrke boje i na kraju tkivo se sasušuje i nekrotira. Zahvaćeno stablo mladog ponika u zoni korenovog vrata uvek je tanje od zdravog dela, te se na tom delu i savija obolela biljka rasada te poleže. Ako su uslovi za razvoj parazita povoljni ( dosta vlage, gust sklop, slabo provetravanje ) on se brzo prenosi sa biljke na biljku. Na obolelim delovima biljaka primećuju se končasti micelijum beličaste boje koji se protežu do površine zemljišnog supstrata i na kraju se završavaju sa mehurićem u koji su smešteni reproduktivni organi ove gljive koji sazrevanjem postaju sposobni za nove zaraze mladih biljaka. Poleganjem biljke brzo venu zaraza se širi na zdrave biljke u rasadu i to prouzrokuje naglo propadanje rasada.
Mere za suzbijanje : ne praviti veliku gustinu tokom setve, ne previše zalivati , redovno provetravati zaštićeni prostor u kojem se gaji rasad.
Hemijske mere borbe : zalivanje posle setve a pre nicanja rasada sa preparatom na bazi a.m. propаmokarb hidrohlorid ( BALB ) u dozi primene 0,2%. Na 10 l rastvora 20ml fungicida, i sa ovom količinom zaliti 6-8 m2 površine rasada. Zahvaljujući dobrom usvajanju putem korena, kao i izraženoj pokretljivosti ksilemom u nadzemne delove, preparat na bazi a.m. propаmokarb hidrohlorid predstavlja osnovu zaštite rasada povrća od gljivičnih prouzrokovača bolesti.
Dipl.inž. Slavica maksimović, PSSS Šabac
Maksimović Slavica
Maksimović Slavica