[Petrović TanjaUčesnik]

Organsko povrtarstvo zasniva se na plodoredu, na smeni useva u vremenu i prostoru. Uloga plodoreda u organskoj proizvodnji povrća je od velikog značaja. Pre orjentacije na organsku proizvodnju potrebno je omogućiti povećanje plodnosti zemljišta organskim i dozvoljenim mineralnim djubrivima. Veliki značaj u poboljšanju plodnosti zemljišta je uvodjenje u proizvodnju mahunjača, kojima bi omogućili primenu i do 33% kao zelenišnog djubriva. Veliki problem u organskoj proizvodnji je kontrola korova, uzročnika pojave bolesti i štetočina. Plodoredom i dužim periodom vraćanja useva na isto polje veće je korišćenje organske materije (djubrivo,zelenišno djubrivo).
Plodored kao osnovna agrotehnička mera objedinjuje sve agrotehničke mere stvarajući tako jedinstven sistem organske poljoprivrede. Bez pravilne primene plodoreda u organskoj proizvodnji ne može se dobiti zdrav i kvalitetan proizvod, posebno u povrtarskoj proizvodnji.
Za organsko povrtarstvo specifična je primena čistog povrtarskog plodoreda sa smenom tri grupe povrća i njihovih zahteva za organskim djubrivom.
Prvu grupu povrtarskih kultura čine vrste koje dolaze na prvo mesto u plodoredu, podnose obilno djubrenje organskim djubrivima. Orjentalne količine organskih đubriva za ovu grupu biljaka su 4-6kg/m2ili 2-3kg/m2. To su intenzivne povrtarske kulkture, poput paprike, krompira, tikve, kupusnjača, paradajiza, krastavac, dinja i lubenica.
Drugu grupu čine vrste koje zahtevaju manje organskih djubriva jer ona nepovoljno utiču na smanjenje kvaliteta proizvoda. Ova grupa povrtarskih kultura djubre se sa 1.5-2.5kg /m2 komposta. Ove vrste povrtarskih kultura mogu se sejati posle predhodno pomenutih intenzivnih kultura organskim đubrivima, koja će produžno delovati na ovu grupu povrtarskih kultura. U ovu grupu spadaju šargarepa, cvekla, spanać, rotkva, keleraba i sve vrste lukova.
Na trećem mestu su leguminoze na čijem korenu se razvijaju kvržice sa bakterijama koje fisiraju azot iz vazduha i tako obogaćuju zemljište ovim elementom. One se gaje posle vrsta iz druge grupe i ne djubre se organskim djubrivom. Ovo je grupa biljaka poput pasulja, boranije, graška, sočiva, boba… Gajenjem ovih kultura, ove biljne vrste u velikoj meri popravljaju fizičke i hemijske osobine zemljišta zbog čega su neophodna karika u sistemu plodoreda.
Van plodoreda gaje se višegodišnje povrtarske vrste asparagus, rabarbara.
Pri upostavljanju tropoljnog plodoreda treba voditi računa o predkulturi. Uključivanje zelenišnog ugara ili krmnih vrsta moguće je u kombinaciji ratarsko-povrtarskom plodoredu. Najbolje je u cilju popravke fizičkih i hemijskih osobina zemljišta uključiti neku žitaricu, kojom bi se biološkim putem veoma efikasno vodila borba protiv korova.
PSSS-Niš Tanja Petrović, dipl.ing.

[Autor]

Članci