[Šućević SvetlanaUčesnik]

Značajna je štetočina biljaka iz familije Brassicaceae. U proizvodnji kupusa ekonomski gubici mogu da budu i do 100%. Reč je o široko rasprostranjenoj štetočini. Kupusov moljac u zavisnosti od podneblja razvija različit broj generacija. U našim agroekološkim uslovima, utvrđeno je da ima 7-8 generacija godišnje koje se prepliću.Donji prag razvoja mu je 7,4°C, a gornji 39,0°C. Leti u toku večeri. Period polaganja jaja traje desetak dana. Ženka može da položi do 200 jaja na naličije lista. Gusenice se hrane između dva epidermisa. Već posle prvog presvlačenja one progrizaju jedan epidermis i izazivaju pojavu belih pega na listu. Pošto oštete spoljne listove gusenice prelaze u unutrašnjost glavice. Kada odrastu pretvaraju se u lutku. Prezimljava u stadijumu lutke i imaga, a prvi leptiri počinju da lete krajem aprila. Polaže jaja pojedinačno ili 2-4 u grupi na naličju lišća duž glavnog nerva. Gusenice posle oko 2 nedelje prelaze u fazu lutke u vretenastom mrežastom kokonu. Nakon 1-2 nedelje pojavljuju se leptiri nove generacije. Jačina napada i intezitet štete utvrđuje se u vreme masovnog piljenja gusenica. Tada se utvrđuje i procenat napadnutih biljaka, kao i broj gusenica po jednoj biljci, primenjujući metodu pregleda 5×20 biljaka. Kod ove vrste vrši se samo signalizacija pojave štetočine.Ako se u vreme leta leptira ustanovi prisustvo jednog leptira na 50 biljaka, to je znak da treba obratiti pažnju na polja koja se graniče ili su u blizini prošlogodišnjih koja su bila jače napadnuta.Ukoliko se daljim kontrolama parcela, već opisanom metodom, krećući se dijagonalno po polju, konstatuje prisustvo u proseku više od jedne gusenice po jednoj biljci, tada treba pristupiti hemijskoj intervenciji. Činjenica je da vrsta naginje jačem naseljavanju pojedinih delova polja, tako da samo lokalna tretiranja mogu dati dobre rezultate. Najveće štete pravi na kupusu i karfiolu. Gusenice prave oštećenja na lišću u vidu malih “prozorčića”. Pri jačem napadu ove štetočine, od lista mogu ostati samo glavni nervi. No, druga generacija je štetnija. Za suzbijanje kupusovog moljca u Republici Srbiji su registrovani preparati na bazi cipermetrina, lambda-cihalotrina, esfenvalerata, tau-flavulinata i Bacillus thurigiensis subspec. kurstaki. Redovni monitornig, uz poznavanje biologije insekta i utvrđen fenološki model razvojnih stadijuma insekta omogućava pravovremenu i efikasnu primenu pesticida. Od nepesticidnih mera, redovne agrotehničke mere, prvenstveno duboko oranje, mogu smanjiti brojnost kupusovog moljca.

Dipl.ing.polj. Svetlana Šućević

[Autor]

Članci