[Vujinović SnježanaUčesnik]

Malčiranje zemljišta je agrotehnička mera nege biljaka kojom se pokriva površina oko biljaka različitim organskim ili neorganskim materijalima. Ova mera se preporučuje kao korisna jer povećava temperaturu zemljišta za nekoliko stepeni, olakšava međurednu obradu i poboljšava vodno-vazdušni režim zemljišta. Svaka vrsta malča ima svoje specifičnosti. Ranije sazrevanje i ranija proizvodnja su dve glavne prednosti korišćenja crnih i providnih malč folija. Primenom crnih, prozirnih ili poluprozirnih folija, povećava se temperatura zemljišta što izravno utiče na brži rast biljaka, ranije sazrevanje plodova, povećanje prinosa kao i samog kvaliteta plodova. Prekrivanjem površine zemljišta smanjuje se isparavanje, sprečava erozija i smanjuje ispiranje hranjivih materija iz zemljišta.
Prednosti malčiranja zemljišta su:
– ranija berba – povećanje temperature zemljišta prekrivenog folijom uzrokuje intenzivniji rast i razvoj biljaka a samim time i raniju berbu plodova
– smanjena evaporacija – ispod folije je evaporacija smanjena što utiče na zadržavanje vlage u zemljištu. Iako se u zemljištu vlaga zadržava, za intenzivnu proizvodnju je neophodno koristit sistem za navodnjavanje kap po kap, posebno u zatvorenom prostoru gde su padavine nedostupne
– suzbijanje korova – ispod folije korovi mogu da niknu ali visoka temperatura ispod crne folije i nedostatak svetlosti sprečava njihov dalji rast
– smanjeno ispiranje hranjivih materija – ispod folije se uglavnom primenjuje sistem za navodnjavanje kap po kap, kroz koji je ujedno moguće istovremeno koristiti i tečna đubriva i na taj način prihranjivati biljke
– smanjeno sabijanje zemljišta i stvaranje pokorice – zemljište ispod folije ostaje rastresito jer padavine ne narušavaju strukturu zemljišta
– čistiji i zdraviji plodovi – berba plodova je lakša i plodovi su čistijeg i lepšeg izgleda
Nedostaci malčiranja zemljišta su:
– ukoliko je sloj malča previše debeo, može doći do prevelikog zadržavanja vode u predelu korena što rezultira truljenjem korena
– malč u kontaktu sa korenom biljke može izazvati truljenje i gljivična oboljenja
– u nekim slučajevima nadzemni delovi stabla koji su pokriveni malčom mogu formirati površinske korenčiće
– manje je efikasan kod višegodišnjih korova
– neki materijali koji se koriste za pokrivanje zemjišta kao što je otkos trave, mogu dovesti do promene pH vrednosti zemljišta, te redovnom primenom istih može doći do ozbiljnog poremećaja koji je potrebno regulisati
U poljoprivrednoj proizvodnji mogu se koristit i organski pokrivači kao što su pšenična slama, ostaci od kukuruza, livadsko seno, treset…
Ovi materijali doprinose ujednačenoj vlažnosti zemljišta u dužem periodu. Takođe, zemljište se obogaćuje organskim materijama, popravlja mu se struktura, poboljšava rastresitost i prozračnost, sprečava se prizemna vlažnost vazduha i sprečava pojava bolesti. Izbor materijala za pokrivanje zemljišta zavisi od njegove cene, sposobnosti da održi i poboljša strukturu zemljišta i smanji upotrebu hemijskih sredstava.

Snježana Vujinović,
PSSS Kruševac

[Autor]

Članci