Sorte terminalnog tipa plodonošenja znatno kasnije stupaju u rod.Zbog velike bujnosti stabla traže veća rastojanja pri sadnji,na primer 12-15 m,za razliku od lateralnih sorti slabe i srednje bujnosti,koje se sade na rastojanju 4-4,5m u redu i 7-8m između redova.Stabla lateralnog tipa plodonošenja su mnogo rodnija,jer ne rađaju samo na vrhu grana,već po čitavoj njihovoj dužini,tj.u unutrašnjosti krune.Sorte lateralnog tipa rađanja daju punu rodnost već posle sedme godine nakon sadnje.
1.Terminalni tip plodonošenja-mešoviti pupoljci nalaze se isključivo na vrhu jednogodišnjih grančica.Jaka apikalna dominacija sprečava grananje i inhibira razvoj bočnih pupoljaka.Rodne grančice i plodovi su zbog toga uglavnom na periferiji krune.Stabla ovog tipa su uglavnom bujna i teško se orezuju posle pete vegetacije,te traže veća rastojanja pri sadnji.Pri formiranju poboljšane piramidalne krune (modifikovana centralna osovina),orah se sadi na rastojanju ne manjem od 12m,a pri formiranju kotlaste krune (vaze) na 15m,raspoređeni u jednakostranični trougao ili pravougaonik.Orezivanje se radi ručno,jer terminalni tip oraha rađa na vrhovima grana,pa bi mašinskim orezivanjem rod bio na par godina izgubljen,do ponovnog formiranja rodnih grančica.
2.Lateralni tip plodonošenja-mešoviti pupoljci nalaze se ne samo na terminalnim i subterminalnim pozicijama letorasta (jednogodišnjih grančica),već i lateralno-skoro čitavom dužinom grančice.Apikalna dominacija je slaba,a grananje dobro.Udeo plodova koji se formiraju na mladarima iz lateralnih pupoljaka je 50-90%.Stabla su srednje ili slabe bujnosti,što omogućava gustu sadnju u vidu pravougaonika.Da bi se obezbedila insolacija u kasnijim godinama i sprečilo spajanje krošnji,špaliri koje formiraju gusto sađeni redovi,intenzivno se mašinski orezuju svake treće godine.Tako se i dodatno pospešuje stvaranje bočnih izdanaka i povećava rodnost.Kruna se formira kao poboljšana piramidalna (modifikovana centralna osovina).
Gligorijević Ivana
Gligorijević Ivana