[Stanković VladimirUčesnik]

Tečni stajnjak je mešavina izlučevina (ekskremenata fecesa i urina) domaćih životinja, koja se sastoji od čvrstog ili ugušćenog dela (balege) i tečnog dela (urina – osoke) bez prisustva prostirke.
U cilju zaštite životne sredine veoma je bitno upravljati tečnom stajnjakom na odgovarajući način kako bi se sprečili eventualni ekološki problemi. Potrebno je stajnjak odlagati i skladištiti na odgovarajućem mestu, u objektu koji ima dovoljan kapacitet kako bismo u njemu čuvali stajnjak do sezone kada ćemo ga koristiti. Veoma je važno smanjiti rizike od zagađenja površinskih i podzemnih voda, posebno jer su rizici od zagađenja visoki u periodu godine kada stajnjak ne iznosimo na njive.
Objekat za skladištenje životinjskih izlučevina gradi se od materijala nepropustlјivog za vodu, na način koji sprečava izlivanje, ispiranje ili oticanje stajnjaka u okolinu, kao i zagađenje podzemnih i površinskih voda.
Objekat za skladištenje životinjskih izlučevina gradi se na najmanje:
1) 20 m udalјenosti od spolјašnjeg ruba korita jezera ili druge stajaće vode;
2) 3 m udalјenosti od spolјašnjeg ruba korita vodotoka širine korita 5 m ili više;
3) 10 m udalјenosti od spolјašnjeg ruba korita vodotoka, na nagnutim terenima uz vodotokove sa nagibom većim od 10%;
Jedan od objekata koji služe za skladištenje životinjskih izlučevina je laguna. Laguna je objekat za lagerovanje tečnog stajnjaka koji se gradi formiranjem zemlјišnih bazena male dubine i velike površine.
Izgradnja lagune vrši se iskopavanjem zemlјe sa podizanjem zemlјanih nasipa ili bez zemlјanih nasipa. Prema načinu gradnje laguna može biti: betonska, laguna sa plastičnom folijom i laguna obložena slojem gline.
– Betonska laguna se izgrađuje od armiranog betona i može se oblagati folijom u cilјu povećanja stepena sigurnosti od oticanja stajnjaka kroz zidove lagune.
– Laguna sa plastičnom folijom je zemlјana laguna obložena plastičnom folijom. Dno i zidovi lagune oblažu se folijom u dva sloja. Između slojeva folije postavlјaju se drenažne cevi koje povezuju lagunu sa revizionim šahtom. Folija treba da se u potpunosti prilagodi obliku lagune.
– Laguna obložena slojem gline se posle zemlјanih radova presvlači slojem gline. Nanošenje gline treba da obezbedi sprečavanje isticanja i najmanjih količina stajnjaka iz lagune. Sloj gline nanosi se u deblјini oko 10 cm ravnomerno po zidovima i dnu lagune.
Objekat za skladištenje životinjskih izlučevina svojim kapacitetom treba da obezbedi prikuplјanje stajnjaka za period od šest meseci. Gadnjom lagune na farmama se sprečava negativan uticaj na životnu sredinu, površinske i podzemne vode.
PSSS Negotin, master inženjer Vladimir Stanković

[Autor]

Članci