Kaljenje je postepeno pripremanje biljaka na niske temperature u zimskim uslovima.Za proces kaljenja povoljne su temperature koje se postepeno snižavaju.U takvim uslovima biljke stiču veću otpornost prema niskim temperaturama u toku zime.Proces kaljenja se odvija u dve faze.Prva faza se odvija u jesen kada se temperature u toku dana kreću od 10-15 stepeni C a u toku noći oko 0 stepeni C.Za odvijanje procesa kaljenja najpovoljniji su vedri sunčani dani i prohladne noći.Dužina trajanja ove faze kaljenja vezana je za dužinu faze trajanja jarovizacije.Posle prve faze kaljenja pšenica može da izdrži niske temperature od 10-12 stepeni C.
U drugoj fazi kaljenja potrebno je da biljke prođu period još nižih temperatura od -2 do -7 stepeni C.Ova faza kaljenja je uslovljena proticanjem prve faze kaljenja.Posle prolaza uslova druge faze kaljenja,biljke mogu izdržati niske temperature i do -25 stepeni C.
Ukoliko do pojave mrazeva dođe rano sproleća ,odmah posle zime biljke pšenice su manje otporne na niske temperature.To dolazi otuda što u toku zime biljke troše ugljene hidrate i organske kiseline na disanje pri čemu se smanjuje koncetracija suve materije u ćelijama početkom proleća, atime se smanjuje i otpornost prema niskim temperaturama.
Granična temperatura ispod koje biljke pšenice uginjavaju jeste minus 20 stepeni C.Međutim primeri iz prakse pokazuju da i pri znato nižim temperaturama od -20 stepeni C pšenica nije uginula. Snežni pokrivač u velikoj meri štiti biljke od niskih temperaturaa merenja su pokazala da razlika izmađu temperature iznad snega i ispod snega može da bude 10-20 stepeni,čak i više što zavisi od debljine snežnog pokrivača.Tako na primer pri temperaturi vazduha iznad snega od -31,3 stepena C ispod snega debljine 23 cm temperatura je bila -13,3 stepena C ili razlika od 18 stepeni C a ispod snega debljine 75 cm bila je -3,3 stepena ili razlika od 27 stepeni C(Jevtić 1986).
Do potpunog uginuća biljaka dolazi kada se uništi čvor bokorenja .
Dipl.ing ratar.Zoran Milosavljević
Milosavljević Zoran
Milosavljević Zoran