Većina povrtarskih vrsta se svrstava u kalifilne biljke, što znači da se odlikuju većom potrebom za ovim elementom. U pepelu većine gajenih biljaka od svih mineralnih materija kalijum je zastupljen u najvećoj količini i čini često preko 40% pepela. Aktivator je brojnih enzima, ima značajnu ulogu u vodnom režimu biljaka, stvaranju aromatičnih materija i osmoregulaciji, povoljno utiče na transport asimilata, podstiče sintezu brojnih jedinjenja šećera, proteina, skroba, celuloze, vitamina i dr. Povećava otpornost biljaka prema niskim i visokim temperaturama i otpornost prema nekim patogenima i štetočinama. Zahvaljujući tome kalijum doprinosi većoj sigurnosti proizvodnje u nepovoljnim ekološkim uslovima. Takođe utiče i na bolje iskorišćavanje hraniva iz zemljišta, pre svega azota i vode. Tržišnu vrednost povrća, između ostalog, određuje i njihova boja. Kalijum povoljno deluje na sintezu bojenih materija kod industrijske začinske paprike, paradajza, cvekle, šargarepe, crvenog kupusa, rotkve i drugog povrća. Kalijum utiče na sadržaj karotenoida. Kod paradajza pojava zelene boje oko osnove ploda ili zelenih pega, što u značajnoj meri smanjuje njegovu tržišnu vrednost, potiče od nedostatka kalijuma. Smatra se da do ove pojave dolazi kada je sadržaj pristupačnog kalijuma u zemljištu manji od 200 ppm. Kalijum povoljno utiče na sadržaj ugljenih hidrata u luku i ubrzava njegovo sazrevanje. Povoljno utiče i na uspešno skladištenje povrća. On povećava sadržaj suve materije u proizvodu i smanjuje odavanje vode u toku skladištenja povećavajući osmotski potencijal ćelija, čime se smanjuje gubitak u masi i čuva svežina proizvoda. Kalijum podstiče sintezu celuloze i hemiceluloze i time obrazovanje ćelijskog zida. Povećava debljinu ćelijskog zida epidermalnih ćelija čime doprinosi većoj čvrstoći proizvoda i otpornosti prema mehaničkom delovanju i nekim patogenima.
Slavica Kodžopeljić dipl.ing ratarstva PSSS Zaječar
Kodžopeljić Slavica
Kodžopeljić Slavica