Sredstva iz IPARD fondova su prilika da se uspostavi pre svega snažna institucijalna podrška za poljoprivredne proizvođače, što je do sada bio veliki nedostatak. Dostupnost stručnog kadra koji pruža podršku je od velikog značaja za opredeljivanje proizvođača ka tržištu EU. Takođe, postoji i velika potreba o informisanju potencijalnih korisnika, tj. proizvođača o uslovima pod kojima mogu da izvoze svoje proizvode na tržište EU.
Primeri država u okruženju su slični kao kod nas. Ono što je karakteristično za početak korišćenja IPARD sredstava kod Hrvatske i Slovenije, je to da su i jedni i drugi imali prvih par godina, takoreći, prazan hod, koje su propustile. Kao glavne razloge izdvajaju se iskustva koja su vezana za nesnalaženje, dug period akreditacije, neusklađenost sa EU zakonima, kao i druge poteškoće koje se tiču i naše postojeće situacije.
U prvim godinama javljali su se i problemi koji su se ticali nepoverenja potencijalnih korisnika, kao i nesređenih imovinskih i pravnih odnosa, pa je interesovanje poraslo tek posle odobravanja prvih projekata i prvih sufinansiranja. U kasnijim godinama bilo je više projekata nego stedstava na raspolaganju, što oslikava potencijal za razvijanje poljoprivrede, odnosno tražnje na tržištu.
Korišćenje ovih fondova najviše je usmeren ka razvoju poljoprivrede, najvećim delom za podizanje višegodišnjih zasada, povećanje kapaciteta farmi (formiranje novih i adaptaciju postojećih kapaciteta), prerađivake kapacitete i dr. Takođe, sufinansirani su projekti koji se tiču razvijanja infrastrukture, pogona za skladištenje i preradu voća i povrća, kao i projekti vezani za razvoj ruralnog turizma. Na taj način je učinjen značajan pomak ka razvoju poljoprivredne proizvodnje i ruralnog razvoja.
Potrebno je neko vreme da se uhodaju i institucije uključene u IPARD, ali i poljoprivredni proizvođači. Iskustva zemalja u okruženju mogu ohrabriti da će svi postojeći problemi koji ometaju funkcionisanje sistema u našoj zemlji u nekim narednim godinama biti upešno prevaziđeni.
Nešić Bojana
Nešić Bojana