[Jeremić LjiljanaUčesnik]

Braon mramorasta stenica je invazivna, izrazito polifagna štetočina. Štetočina je  poreklom iz istočne Azije. Domaćini mogu biti od voćnih vrsta: leska, jabuka,kruška, koštičave vrste,  malina; od povrtarskih: krastavac, paradajz, paprika, kukuruz šećerac, mahunarke i na ratarskim usevima se može naći na kukuruzu, soji i suncokretu.

Prezimljava imago, nakon pojave  u proleće ima  dug period dopunske ishrane. Period polaganja jaja je dug, od juna do kraja avgusta, najveći broj jaja polože na naličje listova, u grupicama od 20-30 jaja, ponekad i više. Mlade, tek ispiljene larve su u  grupi, posle  prvog presvlačenja kreću u  potragu za hranom. Larve imaju pet razvojnih stadijuma. Štete nanose odrasli insekti i larve tokom cele vegetacije.

Braon mramorasta stenica se sve više pojavljuje na leski. U zasadima leske larve i odrasle jedinke  uzrokuju štete sisanjem biljnih sokova iz svih vegetativnih delova biljke. Najveće štete nastaju kada se stenice hrane u početnim fazama formiranja plodova jer  tada  izostaje  formiranje jezgra. Ukoliko se stenice hrane u kasnijim fazama razvoja ploda, jezgra se deformiše, a usled ubadanja, stvaraju se zadebljanja na jezgru, jezgra dobijaju neprijatan miris i ukus i postaju neupotrebljive.

Na drugim biljkama domaćinima pojavljuju se  sitni beličasti okrugli ubodi, koji kasnije mogu prerasti u nekrotične pege. Na napadnutim plodovima često se, osim nekrotičnih pega, uočava i pojava deformacija što umanjuje tržišnu vrednost plodova. U slučaju jakog napada može dovesti do opadanja plodova i potpunog gubitka prinosa. Takođe, mesta uboda pedstavljaju ulazne otvore za patogene prouzrokovače različitih vrsta truleži. U kukuruzu i soji, kao posledica napada braon mramoraste stenice, može doći do pojave neobrazovanja semena. Vrsta je sklona grupisanju te se često grupno i seli sa jednog useva na drugi. Odrasle jedinke šire se aktivnim letom, larve nemaju krila  ali se  hodajući aktivno sele sa biljke na biljku.

Suzbijanje braon mramoraste stenice stenice (Halyomorpha halys), može se obaviti insekticidima :  Polux (a.m.deltametrin) 0,4-0,5 l/ha ili Karate zeon, Kozak (a.m.lambda-cihalotrin) 0,2 l/ha.

Odrasle jedinke mramoraste stenice u jesenjem periodu polaze u potragu za mestima povoljnim za prezimljavanje. To može biti u blizini drvenastih biljaka, javljaju se  i u naseljenim mestima oko  kuća, stanova, terasa, šupa i sličnih  mesta.

[Autor]

Članci