[Jeremić LjiljanaUčesnik]

Fitoplazma Flavescence doree  je izazivač zlatastog žutila i crvenila vinove loze.  Simptomi  bolesti na zaraženim lastarima su u vidu kasnijeg kretanja pupoljaka. Porast lastara  je usporen, internodije su kraće, ne dolazi do odrvenjavanja lastara i može doći do izmrzavanja u toku zimskog perioda. Na listovima dolazi do promene boje (kod belih sorti u žuto-zlatnu, a kod crnih sorti boja se menja u tamno ljubičastu do svetlo crvenu  boju). Dolazi  i do nekroze između glavnih nerava. Lišće se savija po obodu prema naličju, ono je krto i lako se lomi. Кod jače zaraženih čokota može doći do nekroze cvasti, ne dolazi do formiranja grozdića, a ako se formiraju oni su rehuljavi i lošeg kvaliteta.

Fitoplazma Flavescence doree se prenosi sadnim materijalom i cikadama Scaphoideus titanus sa zaraženih čokota na zdrave. Cikada se razvija  i hrani samo na vinovoj lozi. Ima jednu generaciju godišnje. Jaja polaže u avgustu i septembru na dvogodišnjim lastarima ili u koru starijih lastara čokota. Larve se pile od polovine maja do polovine juna, ima 5 larvenih stadijuma. Larve se nalaze na naličju lista. Cikade se hrane sokom zaraženih biljaka i unose fitoplazme u organizam. Nekoliko minuta do nekoliko sati ishrane je potrebno da bi se unela dovoljna količina fitoplazmi da bi se mogla preneti na zdravu biljku. Period od unošenja fitoplazmi u organizam cikade do mogućnosti da prenesu na drugu biljku je 21 dan. Suzbijanje larvi cikada se vrši – 2 puta godišnje larvi u toku juna meseca, nekada i u toku jula,  po preporukama Prognozno izveštajne službe.

Prilikom vizuelnih pregleda smo utvrdili postojanje simptoma fitoplazme na mnogim parcelama. Izvršili smo uzorkovanje lišća sa simptomima koji podsećaju na FD. Uzorkovali smo po planu za ovu godinu 23 uzorka lišća vinove loze sa peteljkama. Uzorke smo poslali u referentnu laboratoriju Instituta za zaštitu bilja koja se nalazi u  Beogradu. Samo se laboratoriskom analizom sa sigurnošću može utvrditi postojanje fitoplazme.

U toku 2023.godine smo izvršili uzorkovanje na manjim parcelama. Uzorkovanje smo obavili na novim lokalitetima da bismo imali bolju sliku rasprostranjenosti bolesti na našem području kao i na parcelama gde je pre nekoliko godina bilo pozitivnih uzoraka.

Rezultati analiza na prisustvo fitoplazme Flavencens doreesu pokazali su da je utvrđeno prisustvo fitoplazme u 6  od 23 uzorka. Uglavnom je prisustvo utvrđeno u vinogradima gde je bilo prisustva cikada i gde su vinogradi  pored zapuštenih zasada vinove loze. Proizvođači su u obavezi da te zaražene čokote odstrane jer je to jedini način sprečavanja daljeg širenja fitoplazmi u zasadu gde su utvrđene analizom. Sledeće godine je obavezno suzbijanje cikada i vizuelni pregled na pojavu simptoma.

Sprečavanje daljeg širenja fitoplazmi je korišćenje zdravog sadnog materijala,hemijsko suzbijanje vektora, kao i vađenje i uništavanje zaraženih čokota.

 

 

[Autor]

Članci