Promene koje prouzrokuju abiotski činioci su nekada slične simptomima bolesti čiji su prouzrokovači gljive, bakterije ili virusi.To često otežava rad na identifikaciji pravog prouzrokovača promena.
Zelenjenje krtola-krtole izložene svetlosti duže vreme, pre ili posle vađenja, a zavisno od sorte, usled formiranja hlorofila u leukoplastima postaju zelene. U pozelenelom delu krtole stvara se solanin koji je otrovan,takve krtole postaju gorke i gube tržišnu vrednost. Preporučuje se dobro zagrtanje krtola zemljom i skladištenje u mračna skladišta.
Crno srce-se uočava na uzdužnom ili poprečnom preseku krtole.Bolest je dobila ime po simptomima koji se ispoljavaju u vidu sivog do crnog obojenja tkiva u srednjem delu krtole.Smatra se da do oboljenja dolazi usled neadekvatnog snadbevanja unutrašnjeg tkiva kiseonikom pri visokom temperaturama i pri slaboj provetrenosti u skladištu.
Šuplje srce- stvaranje šupljeg srca podstiču svi činioci koji utiču na brzo povećanje veličine krtole. Preterano đubrenje, jake kiše i intezivno navodnjavanje su činioci koje utiču na pojavu ovih promena. Visoke temperature oko 40 0C mogu prouzrokovati ovo oboljenje. Navodi se da se bolest javlja u poplavljenom zemljištu pri izuzetno visokim temperaturama, kao i pri dužim skladištenjem pri temperaturi od 0-2,50C.
Ununtašnja pegavost i nekroza se javljaju za vreme toplih i suvih sezona na lakšim, peskovitijim zemljištima. Nekrotične pege su postojane i nisu podložne truleži. Bolest se češće javlja na krtolama bližim površini zemlje.
Promena boje provodnog prstena-može da bude uzrokovano usled brzog uništavanja zelene nadzemne mase hemijskim sredstvima ili jakim mrazem.
Zorica Lazić,dipl.inž. zaštite bilja
Lazić Zorica
Lazić Zorica