[Milosavljević ZoranUčesnik]

Od svih hranivih makro i mikro elemenata azot, fisfor i kalijum imaju najveći praktičan značaj i moraju se redovno unositi u zemljište u obliku đubriva.
Azot je konstitutivni elemenat. Učestvuje u izgradnji belančevina, nukleinskih kiselina, hlorofila. On je najvažniji elemenat među jednako važnim. Azot se u zemljištu nalazi u organskom i mineralnom obliku. Biljkama je pristupačan azot u mineralnom obliku kao nitratnom i amonijačnom.

Simptomi nedostatka azota su:
Sitniji listovi, boja lišća i cele biljke je zeleno-žuta ili žuto-zelena u zavisi od količine nedostatka, biljke su niže u porastu, korenov sistem relativno jače razvijen,stvorena organska materija troši se više na razvoj korena a rezerve biljke su manje, klas, klip metlica, grozd, krtola i zadebljali koren slabije su razvijeni, sve u svemu prinos je manji.

Simptomi suviška azota:
cela biljka je tamno zelene boje, listovi su bujni, neracijonalna potrošnja vode putem transpiracije, kod žita je intezivnije bokorenje, zasenjivanjem prizemnog dela stabla ono se izdužuje, smanjena otpornost stabla na poleganj, bolesti i štetočine, velika osetljivost biljaka na stresne uslove, slabije razvijen korenov sistem, smanjuje prinos.

Fosfor je u grupi neophodnih konstuticijonih hranljivih makroelemenata.Smptomi nedostatka fosfora: dolazi naročito do izražaja u hladnim prolećima, prvi vidljivi znak je usporen porast biljke, biljke zaostaju u porastu od 10-14 dana, listovi su u početku tamno zeleni a kasnije ta boja prelazi u crveno-ljubičastu, pojava nekrotičnih pega, listovi se suše i opadaju, stablo postaje nežno i neotporno na bolesti, štetočine inepovoljne vremenske uslove, korenov sistem se slabije razvija kraći je i manje razvijen, smanjenje prinosa.

Simptomi suviška fosfora:
može izazvati nedostatak mikro elemenat,smanjenje porasta biljke, smanjenje veličine listova, stablo je kraće i novija istraživanja pokazuju da utiče na smanjenje prinosa.
Kalijum ne pripada grupi konstutivnih elemenat, ali je i pored te činjenice deficitarni makro element.
Simptomi nedostatka kalijuma:porast je usporen i zatim prestaje, nekroza na vrhu lista i duž ivica (pojava prvio na starijim listovima), broj nekrotičnih pega se povećava, rub lista se savija na dole, stablo je tanje neotporno na poleganje, koren kratak i slabo se grana, smanjuje opšte otpornosti biljaka, smanjuje prinos.

Simptomi suviška kalijuma ređe se javljaju jer su biljke tolerantne na veće koncetracije ovog elementa ali može dovesti do: nedostatka Ca, Mg, B, Zn, Mn u biljci, prevremeno opadanje listova, pojava nekroze, produženje vegetacije, smanjenje kvaliteta, skraćen period fotosinteze, neracijonalna potrošnja vode, lošiji kvalitet proizvoda kao i smanjenje prinosa.

Savetodavac ratarstva-povrtarstva
Zoran Milosavljević

[Autor]

Članci