[Đorđević GoranUčesnik]

Jabuka kao sveže voće ima najveću potrošnju među kontinentalnim voćem
tokom cele godine. Senzoričke osobine kao što su čvrstoća ploda, ukus i
izgled su veoma značajni parametri kvaliteta, ali osim njih od velikog značaja je i
sadržaj hranljivih komponenti.
Jedan od načina za produženje sezone čuvanja i prodaje plodova
klimakteričnog voća, a najviše jabuke je primena odgovarajućih tehnologija čuvanja.
Danas se koriste savremene hladnjače sa niskim sadržajem kiseonika (LO), veoma
niskim sadržajem kiseonika (ULO) i najnoviji tip hladnjače je sa dinamički
kontrolisanom atmosferom preko praćenje fluoroscencije hlorofila (DCA-CF).
Sadrži ekstremno niski sadržaj kiseonika da bi se redukovalo disanje i odložilo
dozrevanje plodova. Direktan efekat DCA-CF hladnjače je limitiran na period čuvanja unutar komore, dok efekat 1-MCP tretmana se može nastaviti i nakon vađenja plodova iz hladnjače. 1-MCP tretman može inhibirati sintezu isparljivih organskih komponenti redukujući aromu voća, dok je negativni sporedni efekat manje izražen na plodovima
koji su izloženi čuvanju u DCA-CF.
Drugi način koji se koristi za produžetak čuvanja i trajašnosti klimakteričnih
plodova jeste primena bioregulatora koji inhibiraju aktivnost etilena.
Methylcyclopropene (1-MCP) je osnova nove tehnologije čija primena se povećava
da bi se popravio stepen čuvanja plodova posle berbe i održao njihov kvalitet.
1-MCP deluje preko preferencijalne interakcije sa receptorima etilena, tako da inhibira efekat kako endogenog tako i egzogenog etilena i tako uslovljava usporavanje
procesa dozrevanja plodova i produkcije etilena u njima. Koristni efekti 1-MCP preko usporavanje disanja i produkcije etilena ogledaju se u usporavaju dozrevanje plodova i ublažavanju nekih fizioloških bolesti koje se javljaju tokom dozrevanja, a izazvane su etilenom. Ozbiljni fiziološki poremećaji na plodovima se mogu ispoljiti tokom čuvanja jabuka u hladnjačama, a površinski skald je jedan od glavnih oštećenja na plodovima sorte Greni smit. Skald ne zahvata meso ploda, a prepoznaje se kao prisustvo braon fleka nepravilne veličine na pokožici ploda. Plodovi sorti jabuke imaju veliku osetljivost na ovu pojavu, posebno kada su ubrani u nedozrelom stanju. Primena
MCP u koncentarciji od 625-900 μl l-1 sprečava pojavu skalda (Mogia et al., 2009;
Tomic, et al., 2016). On deluje tako to što smanjuje sadržaj svih komponenti koje
utiču na pojavu skalda: -farnesene (AF), konjugovanih triena (CT) i ukupnih
antioksidanata (AO), i povećava stabilnost ćelijske membrane (Mogia et al., 2010).
Osim kod sorte Greni Smit MCP može smanjiti pojavu skalda i kod sorte Crveni
delišes. Plodovi sorte Greni Smit tretirani sa 1-MCP se
uspešno mogu čuvati i u hladnjačama sa normalnom atmosferom pri čemu
zadržavaju dobre senzorne karakteristike u odnosu na plodove tretirane sa DPA ili
netretirane plodove.
Goran Đorđević
PSSS Smederevo

[Autor]

Članci