[Dražić MilenaUčesnik]

Poljoprivrednu proizvodnju Kolubarskog okruga u poslednjoj deceniji ugrožava karantinska korovska vrsta – Ambrosia artemisifolia. Ambrozija je poreklom iz Severne Amerike. U Zapadnu Evropu dospela je iz svoje postojbine sa semenom deteline i lucerke. Prvo se javila u Nemačkoj 1863. godine, 2 godine kasnije u Francuskoj, a zatim se proširila u sve zemlje sveta. Preneta je iz Vojvodine u baliranoj slami.
U našem okrugu prvi put je registrovana 2000. godine i od tada se intenzivno širi. Reč “ambrozija” je grčkog porekla i ima dva značenja. Prema prvom značenju označava hranu, a drugo značenje je neuništiv, besmrtan. Iako je već dugo prisutna u našoj flori nema još uvek prihvaćen narodni naziv, ambrozija, limunčuk, fazanuša, pelenasta ambrozija i dr. Ambozija prema botaničkoj pripadnosti spada u familiju Asteracae (Glavočike), sa dva najznačajnija roda Ambrosia i Artemisifolia.
Ambrozija je jednogodišnja zeljasta biljka i razmnožava se semenom. Odrasla biljka ambrozija se grana od osnove, gusta je, obrasla perasto izdeljenim listovima i mnogobrojnim dlakama. U optimalnim uslovima spoljašnje sredine biljke izrastaju u visinu i preko 2 metra i intenzivno su zelene boje. List ambrozije je perasto deljen, režnjevit i obrastao svetlim, mnogobrojnim dlakama. Ambrozija se najlakše uoči kada je u cvetu. Dugačke cvasti muških cvetova štrče na vrhu biljke i na vrhu bočnih grana. Muške cvasti su interesantne, kako zbog karakterističnog izgleda, tako i zbog opasnog sadržaja polena – alergeni. Ženski cvetovi u kojima se formira seme su mnogo manje upadljivi. Nalaze se u pazuhu listova. Seme je dugo 2,5 do 3,5 mm. Jedna biljka ambrozije proizvode 500 – 3000 ahenija (semena) koje u zemljištu očuvaju klijavost i do 40 godina.
Ambrozija je kasno prolećna vrsta. Cveta i plodonosi od juna do septembra. Ambrozija je najsnažniji prirodni alergen, svojim polenom izaziva alergije kod ljudi. Veliki broj stanovništva Srbije je alergičan na polen ove biljne vrste, broj obolelelog stanovništva se iz godine u godinu povećava. U periodu intenzivne produkcije polena (polinacije) jedna biljka proizvode čak 2,5 milijardi polenovih zrna.
Ambroziju bi trebalo suzbijati pre cvetanja i polinacije!
Suzbijanje ambrozije podrazumeva primenu mehaničkih i hemijskih mera.
Mehaničke mere su čupanje biljke iz korena ili košenje.
Hemijske mere podrazumevaju primenu herbicida. Na strništu i ruderalnim staništima (pored puteva, obala, pruge) preporučuje se primena totalnih herbicida na bazi aktivne materije glifosat-a. U ostalim usevima i zasadima primenjuju se selektivni herbicidi, a izbor herbicida zavisi od:
tipa useva, zasada i fenofaze useva, zasada i fenofaze korova.

Dipl.inž. Milena Dražić

[Autor]

Članci