Šljivin smotavac (Grapholita funebrana)

Na području Kolubarskog okruga šljiva se u zavisnosti od sortimenta i lokaliteta nalazi u završnim fazama razvoja ploda do početka sazrevanja ploda. Pregledom zasada utvrđeno je prisustvo položenih jaja šljivinog smotavca.

Šljivin smotavac (Grapholita funebrana) je jedna od ekonomski najznačajnijih štetočina šljive.  Redovno se javlja svake godine i nanosi značajne štete u proizvodnji šljive u našoj zemlji. Gusenice ishranom prave direktne štete na plodovima. Takođe, gusenice svojim oštećenjima stvaraju povoljne uslove i za razvoj sekundarnihšštetnih vrsta

Smotavac ima dve do tri  generacije godišnje, mada u južnim krajevima broj generacija može biti i veći. Prezimljava kao odrasla gusenica u kokonu na skrovitim mestima, ispod kore stabla, naročito u račvama, ali i u drugim šupljinama.  Početkom aprila formiraju se lutke, a mesec dana kasnije, počinje rojenje leptira koje može trajati sve do polovine juna. Leptiri druge generacije se javljaju krajem juna početkom jula meseca.

Štetnost se ogleda pre svega na plodovima. Plodovi su deformisani, često razvijeni samo sa jedne strane, a na mestu ubušivanja larvi mogu se uočiti kapi smole. Zeleni plodovi, koje napada prva generacija, prevremeno dobijaju plavu boju i opadaju. Oštećeni plodovi su podložniji infekcijama od strane fitopatogenih ljiva iz roda Monilia.

Za suzbijanje ove štetočine primenjuju se agrotehničke i hemijske mere suzbijanja. Vreme primene hemijskih mera se određuje pomoću feromonskih klopki kojima se prati let odraslih jedinki. Klopke se postavljaju u krošnji na granama na visini od 1,5 do 2 m, kao i u međuprostror redova. Dužina trajanja klopki zavisi pre svega od vremenskih uslova tokom godine. U zavisnosti od temperature jedan feromon može trajati od 4 do 6 nedelja. Nakon toga, postavlja se nov feromon kako bi praćenje bilo efikasnije. Promenu lepljive ploče treba vršiti svakih 7 do 10 dana, po potrebi i češće. Klopke su od krucijalne važnosti za određivanje pojave i praćenje brojnosti šljivinog smotavca. Da bi hemijske mere suzbijanja bile uspešne, neophodno je primenjivati insekticide preventivno i kurativno. Za suzbijnje prve generacije ove štetočine najčešće je neophodno obaviti jedno do dva tretiranja pre ubušivanja gusenica u plodove. Od izuzetnog je značaja da se prva generacija suzbije u ššto većem broju, pošto se na taj način smanjuje napad ove šštetočine kasnije, tokom vegetacije i u narednim generacijama. Za suzbijanje druge generacije izvode se dva tretiranja, tako da se ova štetočina, tokom vegetacije, može suzbiti tretiranjima koja se izvode u intervalima od 15–20 dana. Za suzbijanje  ove štetočine mogu se koristiti insekticidi iz nekoliko hemijskih grupa (piretroidi, organofostati, analozi juvenilnih hormona – mimici, modulatori rijanodin receptora), među kojima su nervni otrovi, inhibitori razvoja insekata i oni sa istovremenim delovanjem i na nervni sistem i muskulaturu insekata. Modulatori rijanodinskih receptora (cijantraniliprol i hlorantraniliprol), iz grupe diamida, čiji se mehanizam delovanja zasniva na istovremenom delovanju i na nervni i muskularni sistem insekata, najmlađa su grupa insekticida, to jest poslednji su uvedeni u primenu kod nas. Poseduju dobro ovicidno i larvicidno delovanje na smotavce. Od insekticida mogu se koristiti: hlorpirifos-metil, piriproksifen, lufenuron, hlorantraniliprol i piretroidi. Šljivin smotavac je razvio rezistentnost na insekticide iz različitih hemijskih grupa u pojedinim proizvodnim područjima u svetu, tako da se preporučuje stalna rotacija insekticida sa različitim mehanizmima delovanja, za svaku generaciju tokom vegetacije.