Zadruga, osnivanje i zadružna pravila

Zadruge su pravna lica – poseban oblik organizovanja fizičkih lica koji deluju na zadružnim principima ostvarujući svoje ekonomske socijalne, kulturne i druge interese. Zadruge su obično opšte i specijalizovane, kao npr. ratarske, voćarske, povrtarske, vinogradarske, pčelarske i slično. One posluju tako što otkupljuju, preradjuju i prodaju poljoprivredne, prehrambene i druge proizvode zadruge i zadrugara i snabdevaju zadrugare repromaterjalom, sredstvima za proizvodnju i drugom robom.

Osnivanje, rad i prestanak rada zadruga, regulisano je  Zakonom o zadrugama. Zemljoradničku zadrugu može da osnuje najmanje 5 zemljoradnika i drugih fizičkih lica koji imaju u svojini ili po drugom osnovu koriste zemljište, objekte ili sredstva za rad u poljoprivredi, pod uslovom da se ne radi o povezanim licima. Zadruge se mogu osnovati sa udelima ili bez udela, u skladu sa ugovorom o osnivanju i zadružnim pravilima.

Pre osnivanja zemljoradničke zadruge, osnivači treba da se dogovore o svim ključnim pitanjima od značaja za osnivanje i rad zadruge, a to su: firma i sedište zadruge; lice koje će obavljati poslove  poslovodnog organa; delatnost; iznos sredstava potrebnih za osnivanje zadruge i način njihovog obezbedjenja, ili iznos sredstava pojedinog člana koje je uneo u zadrugu (ako nema udela); odgovornost zadrugara za obaveze zadruge; način i rokovi uplate udela itd.

Zadružnim pravilima se određuje minimalni pojedinačni ulog koji ne mora biti jednak za sve članove zadruge. Sredstva za osnivanje zadruga koje se osnivaju bez uloga, obezbedjuju se putem članarine zadrugara. Dok se iznos članarine odredjuje zadružnim pravilima u jednakom iznosu za sve osnivače, kao i za one zadrugare koji pristupe zadruzi nakon njenog osnivanja.

Prijava za upis u sudski registar podnosi se nadležnom trgovinskom sudu u roku od 30 dana od dana održavanja osnivačke skupštine. Zadruga se smatra osnovanom i stiče svojstvo pravnog lica upisom u sudski registar. Kada zemljoradnička zadruga počne da radi, status zadrugara stiče se potpisivanjem zahteva i pristupne izjave.

Uz prijavu za upis u sudski registar osnivanja zadruge kod nadležnog trgovinskog suda, potrebno je da se priloži: ugovor o osnivanju zadruge, zadružna pravila, dokaz o osnovu korišćenja poslovnog prostora, zapisnik sa osnivačke Skupštine, na kojoj se donose zadružna pravila većinom glasova osnivača i  biraju organi zadruge, dokaz o izvršenoj uplati ili  unošenju udela, odnosno sredstava osnivača, u skladu sa napred navedenim aktima, odluka o imenovanju direktora zadruge, overena kopija lične karte direktora i drugog lica ovlašćenog za zastupanje zadruge, overen potpis lica ovlašćenog za zastupanje, overene fotokopije ličnih karata i potvrde o prebivalištu za osnivače, ne starije od 30 dana, dokazi o uplaćenim sudskim taksama, odnosno troškovima oglasa.

PSSS Negotin, Vladimir Stanković