Uticaj ekstremno niskih niskih temperatura na vinovu lozu

Uticaj ekstremno niskih niskih temperatura na vinovu lozu

Pored ekstremno, par godina u nazad, visokih temperatura u periodu vegetacije, kod vinove loze svedoci smo i prilično izraženih oštećenja od ekstremno niskih temperatura. Ova oštećenja, a sa njima i štete su generalno veće u uslovima kontinentalne klime kojoj naša vinogradarska područja i pripadaju. To je takođe i posledica šarolikog sortimenta bilo vinskih ili stonih sorti koje su manje otporne na niske temperature kao i sorti koje su nam došle sa različitih područija odakle potiču (basen Crnog mora, zapadne Evrope…). Međutim, i u okviru ovih grupa postoji manja ili veća osetljivost ili otpornost na iste.
Kada govorimo o najčešćem vremenu nastanka oštećenja od niskih temperatura kod vinove loze, govori se o dejstvu poznih prolećnih i ranih jesenjih mrazeva kao i o ekstremno niskim zimskih temperatura koje su u vrednostima ispod -15 stepeni. Karakteristično je da su oštećenja od niskih zimskih temperatura veća početkom i krajem zime nego u srednjem periodu zime a to se javlja kao posledica stanja organske materije u biljnim organima. Takođe, dužina trajanja ekstremno niskih temperatura i stepen izloženosti vetru u tom periodu su veoma bitni činioci koji utiču na veličinu oštećenja. Može se još reći da sva biljna tkiva i organi ne stradaju isto već najpre kod tkiva prvo strada floem, pa kambijum i na kraju ksilem, dok kod zimskih okaca prvo stradaju glavni pupuljci, pa na kraji suočice. Sve ove nepovoljnosti se normalno reflektuju na prinos odnosno berićet ne samo u narednoj proizvodnoj godini već mogu biti i na višegodišnjem nivou koji predstavlja, pored ljubavi prema ovoj biljnoj vrsti, osnovnu poentu bavljenja ovom proizvodnjom.
Da bi se ovo sve izbeglo pored izbora najbolje lokacije za sadnju u smislu nadmorske visine, ekspozicije, pravaca redova i zemljišnih uslova, treba posebnu pažnju obratiti na agrotehničke i ampelotehničke mere koje primenjujemo. Preko ovih mera koje obuhvataju pravilnu ishranu (ne unositi preveliku količinu azotnih đubriva jer produžavamo vegetaciju), optimalno opterećenje rodom, navodnjavanje, obradu zemljišta kao i pravovremeno i stručno lačenje i zalamanje i upotrebu bakarnih preperata u drugom delu vegetacije dobićemo dobro sazrevanje lastara i okaca i stupanje u fiziološko mirovanje. Sve ove mere dovešće do bolje otpornosti na niske temperature a samim tim i do smanjenja rizika bavljenja ovom proizvodnjom.

Marković Boban
Dipl. inž. voćarstva i vinogradarstva
PSSS Smederevo