Proizvodnja povrća u postrnoj setvi

Veći broj povrtarskih biljaka ima kratku vegetaciju pa se s uspehom mogu gajiti posle žetve pšenice. Takva proizvodnja se koristi za ishranu u svežem stanju, konzerviranje za zimski period u domaćinstvima i za industrijsku preradu. Obim proizvodnje zavisi od slobodnih površina, potreba za tim proizvodima i uslova gajenja. Postrnu proizvodnju moguće je ostvariti jedino u uslovima navodnjavanja.
Na većim površinama se uglavnom proizvodi kupus, krastavac kornišon, boranija i cvekla, a na manjim površinama salata, spanać, rotkvice … Kupus se proizvodi iz rasada i treba ga rasađivati početkom jula a optimalni rok za sadnju kasnog kupusa je od 10 – 20. jula. Dužina vegetacije je od 3-4 meseca a mogu se ostvariti prinosi od 50 -60 t/ha tehnološki zrelih glavica. Kako nije osetljiv na mrazeve, berba obično traje do pojave mrazeva.
Boranija, bilo za zelenu pijacu ili konzerviranje , može se sejati i do 15. jula, a berba se obavlja u septembru. Ceo postupak proizvodnje je mehanizovan pa je moguća proizvodnja i na većim površinama. Cvekla se uglavnom proizvodi u redovnoj setvi ali se može uspešno proizvoditi i u postrnoj proizvodnji, setvom početkom jula. Kvalitet je obično dobar jer se koren formira u periodu nižih temperatura. Obezbeđenjem optimalne vlažnosti zemljišta mogu se ostvariti prinosi korena od 30-40 t/ha dobrog kvaliteta. Ta proizvodnja je značajna za industrijsko konzerviranje pa se može ostvariti dobit.
Proizvodnja krastavaca kornišona za konzerviranje u domaćinstvima ili konzervnoj industriji uglavnom se odvija u postrnoj setvi. Kornišon ima kratku vegetaciju a daje visoke prinose, setva je mehanizovana ali je berba ručna, i to višekratna, pa zahteva veće angažovanje radne snage. Berba se obično obavlja svaki drugi ili treći dan kako bi se obralo što više plodova prve klase koja imaju visoku cenu jer plodovi brzo prerastu i prelaze u nižu klasu.
Proizvodnja zelene salate, spanaća, rotkvica u postrnoj setvi je vrlo značajna jer se ostvaruju visoki prinosi dobrog kvaliteta a njihovom proizvodnjom u redovnoj setvi ne treba zauzimati površine već koristiti za proizvodnju useva pune vegetacije.
U postrnoj setvi mora se strogo poštovati zalivni režim. U periodu visokih temperatura vazduha površinski sloj zemljišta se isušuje pa treba zalivati po turnusima. Turnusi u periodu nicanja i ukorenjavanja kao i na početku porasta biljaka ne treba da su duži od 3-5 dana sa zalivnom normom od 20-30 mm. Porastom biljaka turnusi treba da su duži a zalivne norme veće. Naravno, uzimati u obzir padavine u tom periodu, ako ih ima, i sa zalivanje ne prekidati do završetka nalivanja zrna ili plodova.
Ljiljana Vuksanović