Uzimanje uzoraka sirovog mleka

Uzimanje uzoraka sirovog mleka
Član 9.
(1) Uzimanje uzoraka za utvrđivanje kvaliteta sirovog mleka (u daljem tekstu: uzimanje uzoraka) obavlja uzorkivač neposredno kod proizvođača ili na sabirnom mestu.
(2) Pre uzimanja uzoraka sirovog mleka uzorkivač, vrši vizuelni pregled sirovog mleka(senzorska kontrola) i utvrđuje da li sirovo mleko ima svojstven izgled, boju, miris i čistoću,odnosno da li u sirovom mleku postoje vizuelno uočljive promene. Ako su u sirovom mleku uočljive promene koje su nastale kao posledica oboljenja vimena i delovanja različitih vrsta mikroorganizama, uzorkovanje i otkup takvog mleka se ne vrši.

(3) Uzimanje uzorka sirovog mleka vrši se sledećim redosledom:
1) uzorkivač otvara svaku posudu u kojoj se čuva sirovo mleko, ujednačava njegov sastav tako što priborom za uzimanje uzorka meša sirovo mleko od površine prema dnu posude (polukružno) i obrnuto;
2) određenu količinu sirovog mleka uzorkivač uzima iz svake posude (poštujući pravilo
proporcionalnosti) i zadržava u priboru za uzimanje uzoraka, a proizvođač preostalu količinu
sirovog mleka sipa iz posude u mlekomer za merenje količine sirovog mleka, a posle merenja iz mlekomera sirovo mleko se sipa u rashladni uređaj (laktofriz). Uzorkivač vraća uzetu količinu sirovog mleka iz svih posuda jednog proizvođača u jednu zajedničku posudu i priprema veliki prosečan uzorak sirovog mleka za tog proizvođača koji će dobro promešati i sipati u bočicu u količini od 40 ml tog uzorka, s tim što ta količina mora zauzimati najmanje 1/2 bočice a najviše 3/4 bočice. Bočica sa uzorkom sirovog mleka mora biti dobro zatvorena tako da u toku transporta ne može da dođe do izlivanja uzorka. Ako se to dogodi, uzorak ne može predstavljati celokupnu količinu mleka iz koje je uzet. Pri zatvaranju i otvaranju bočice ne sme doći do kontaminacije uzorka sirovog mleka mikroorganizmima iz okoline (zagađivanje uzorka). Bočicu sa uzorkom sirovog mleka pojedinog proizvođača potrebno je označiti šifrom;
3) u toku uzimanja uzorka sirovog mleka uzorkivač popunjava potrebnu dokumentaciju i odlaže je u gajbu zajedno sa bočicama sa uzorkom. Bočice sa uzorcima slažu se u gajbu po redosledu uzimanja uzoraka, u koju se odlažu i neiskorišćene bočice. Po završetku uzimanja uzoraka sirovog mleka uzorkivač zatvara gajbu sa bočicama i stavlja nalepnicu sa oznakom sabirnog mesta.
(4) Ako se u postupku uzimanja uzoraka pojavi novi proizvođač, pre uzimanja uzorka sirovog
mleka od tog proizvođača na opisani način, uzorkivač popunjava obrazac o prijavi i uključenju proizvođača u proces otkupa sirovog mleka.
(5) Postupku uzimanja uzoraka sirovog mleka prisustvuje proizvođač koji o nepravilnostima i
nedostacima postupka obaveštava ovlašćenu laboratoriju.
(6) Uzimanje uzoraka vrši se svakog meseca metodom slučajnog izbora, i to:
1) dva uzorka za utvrđivanje količine mlečne masti;
2) dva uzorka za utvrđivanje količine proteina;
3) dva uzorka za utvrđivanje broja mikroorganizama;
4) jedan uzorak za utvrđivanje broja somatskih ćelija;
5) jedan uzorak za utvrđivanje tačke mržnjenja;
6) jedan uzorak za utvrđivanje pojave rezidua.
Nebojša Đurić,dipl.inž..