Virusa bronzavosti paradajza

Plastenička proizvodnja paradajza iziskuje redovnu kontrolu plastenika i kontrolu zdravstvenog stanja biljaka u njemu kako bi pravovremeno sprečili prenamnoženje raznih štetočina i sprečili pojavu mnogobrojnih infekcija.U pregledanim plastenicima na teritoriji Pčinjskog okruga na sporadičnim biljkama registovano je prisustvo simptoma virusa bronzavosti paradajza (Tomato spotted wilt virus – TSWV). Simptomi su registrovani u usevima gde je btojnost Tripsa bila zabrinjavajuća i gde su simptomi prisustva ovog štetnog organizma bili lako uočljivi na velikom broju biljaka.Izostanak adekvatne zaštite biljaka od tripsa, od kojih su neke vrste vektori virusa bronzavosti paradajza prouzrokovalo je i pojavu simptoma ovog virusa na pojedinim biljkama paradajza.Trips, insekt koji imaju više generacija tokom jedne godine.Vektor je virusa koji može biti unet u organizam tripsa samo u stadijumu larve, insekt je virulentan i kao odrasli insekt dalje prenose i šire virus. Odrasli insekti su zaraženi tokom čitavog svog života. Virus se ne prenosi na potomstvo tripsa. Do sada je opisano osam vrsta kao vektora ovog virusa, među kojima je ekonomski najvažnija vrsta, Frankliniella occidentalis
Paradajz je vrsta koju TSWV najčešće napada i po simptomima koji se ispoljavaju na listovima paradajza u vidu bronzane boje, virus je i dobio ime.Na mladim, zelenim plodovima javljaju se nekrotični prstenovi i šare usled čega plodovi imaju nepravilan oblik. Na zrelim plodovima javljaju se koncentrične prstenaste pege, odnosno bledocrvena, bela ili narandžasta polja oivičena koncentričnim prstenovima. Često se javlja neravnomerno sazrevanje plodova. Takvi plodovi gube tržišnu vrednost.
Obavezne savetovane mere:
– pregled biljaka na prisustvo tripsa (metod otresanja na belu podlogu),
– suzbijanje tripsa primenom registrovanih preparata
– uništavanje biljaka sa simptomima virusa,
– uništavanje korova u i oko plastenika jer su korovi rezervoari virusnih oboljenja i vektora.
Pri primeni hemijskih mera zaštite strogo se pridržavati karence .

Dejan Mujakić dipl.ing.z.bilja