Poljoprivrednici osiguranici

Poljoprivrednici osiguranici
Osiguranici poljoprivrednici su lica koja se bave poljoprivrednom delatnošću kao nosioci poljoprivrednog domaćinstva, članovi poljoprivrednog domaćinstva, nosioci porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, članovi porodičnog poljoprivrednog gazdinstva ili članovi mešovitog domaćinstva, ako nisu osiguranici zaposleni, osiguranici samostalnih delatnosti, korisnici penzije ili nisu na školovanju. Za lica koja istovremeno ispunjavaju uslove za osiguranje po više osnova, utvrđen je prioritet osnova osiguranja tako da postojanje zaposlenja isključuje osiguranje po osnovu istovremenog obavljanja samostalne ili poljoprivredne delatnosti.
Obavezno su osigurani nosilac poljoprivrednog domaćinstva i nosilac porodičnog poljoprivrednog gazdinstva, odnosno najmanje jedan član domaćinstva, porodičnog poljoprivrednog gazdinstva ili mešovitog domaćinstva. Ključni nedostatak u praksi je što svi poljoprivrednici uplaćuju istu sumu u PIO Fond nezavisno od veličine gazdinstva, i na primer isti iznos mora da plati voćar ili povrtar , kao i ratar koji na istoj površini gaji pšenicu, a svima je jasno da je zarada od voća ili povrća mnogo veća nego od pšenice. Ključno pitanje je da se nađe kriterijum po kome će plaćanje doprinosa za poljoprivrednike biti pravedno i srazmerno veličini domaćinstva. Postoje dve opcije – ili da naplata doprinosa bude srazmerna površini koju gazdinstvo obrađuje ili na osnovu godišnjeg prihoda.
Svojstvo osiguranika stiče se danom početka a prestaje danom prestanka obavljanja poljoprivredne delatnosti. Ono se ne može steći pre navršenih 15 godina života i utvrđuje se na osnovu prijave na osiguranje i odjave na osiguranje. Svojstvo osiguranika poljoprivrednika može mirovati najduže pet godina u toku osiguranja iz objektivnih razloga (elementarne nepogode, bolest i porodiljsko odsustvo), s tim što to ne može biti uzastopnih pet godina.
Inače, osiguranici iz kategorije poljoprivrednika ostvaruju pravo na starosnu penziju po istim uslovima kao i svi ostali osiguranici, što znači da im je u 2020. godini potrebno minimalno 15 godina staža osiguranja za koji su plaćeni doprinosi, kao i 65 godina života za muškarce, odnosno 63 godine života za žene. Uslov za prevremenu starosnu penziju u 2020. godini za muškarce je 40 godina staža osiguranja i najmanje 58 godina i četiri meseci života, a za žene 39 godina staža osiguranja i 57 godina i osam meseci života. Pravo na starosnu penziju imaju pripadnici oba pola sa 45 godina staža osiguranja, bez obzira na starost.
Kolika ce biti penzija poljoprivrednika zavisi od dužine ulaganja i visine osnovice na koju su plaćeni doprinosi. Najveći broj osiguranika poljoprivrednika doprinos za PIO od 25,5% plaća na najnižu osnovicu koja je propisana zakonom. Najniža osnovica za PIO za 2020. godinu iznosi 25.801 dinara. U Srbiji ima 168.075 poljoprivrednih penzionera i oni čine 9,87 odsto od ukupnog broja penzionera. Prošečna poljoprivredna penzija za april 2020 godine je iznosila 11.882 dinara.

Savetodavac za agroekonomiju, Živko Stefanović dipl.inž.
PSSS”Poljosavet”Loznica