Referentne cene – Dejan Stefanović

IPARD referentna cena predstavlja maksimalnu, odnosno prihvatljivu cenu za određeni predmet investicije, na koju Uprava za agrarna plaćanja obračunava iznos IPARD povraćaja.
Ministarstvo nadležno za poslove poljoprivrede – Uprava za agrarna plaćanja utvrđuje referentnu cenu za svaku pojedinačnu vrstu robe, usluge i radova, koja se nalazi na listi prihvatljivih troškova za svaku investiciju u okviru IPARD programa.
Pojedinačna vrsta robe, usluge ili radova koja je uporediva po svojim tehničko-tehnološkim karakteristikama predstavlja stavku investicije za koju se utvrđuje posebna referentna cena.
Za mašine, mehanizaciju i opremu stavke investicije se određuju s obzirom na pojedine vrste mašine, mehanizacije i opreme koje su uporedive po tehničkim specifikacijama, i to primarno s obzirom na sledeće kriterijume: izlaznu snagu motora mašine; potrebnu snagu koju priključna mehanizacija zahteva za normalan rad izraženu u kilovatima (kW); potrošnju energije; radni kapacitet mehanizacije izražen u odgovarajućoj
jedinici mere (tona, kilogram, kubni metar, metar, litar i sl.); broju redova; da li je priključna mašina nošena ili vučena.
Za određivanje stavke investicije mogu se uzeti u obzir i parametri koji značajno utiču na formiranje referentne cene, kao što su različiti paketi opreme, kao i drugi dodaci koji utiču na funkcionalnost, odnosno cenu mehanizacije, odnosno opreme.
Stavke investicija u sisteme za navodnjavanje, sisteme za zaštitu od grada, kao i objekte plastenika i staklenika, po pravilu se utvrđuju po jedinici površine, a ako to nije moguće usled nepostojanja dovoljno relevantnih podataka za utvrđivanje referentne cene u skladu sa ovim pravilnikom, referentna cena se utvrđuje za pojedine elemente ovih sistema, odnosno objekata.
Stavke investicija u poljoprivredne objekte određuju se s obzirom na vrstu i namenu poljoprivrednog objekta (za tov svinja, goveda, ovaca, koza, živine, za mlečna grla, spremišta za stajnjak, hladnjače, skladišta za zrnaste proizvode, za preradu poljoprivrednih proizvoda i sl.), kao i s obzirom na građevinski tip objekta (otvoren ili zatvoren, armirano-betonska, drvena ili čelična konstrukcija, nadstrešnica, itd.).
Referentna cena za troškove izgradnje objekata utvrđuje se po jedinici mere površine ili zapremine, tako što se ukupna cena objekta bez poreza na dodatu vrednost iz predmera i predračuna radova podeli sa bruto građevinskom površinom objekta, s tim da ako postoji razlika u cenama u zavisnosti od veličine objekta, referentna cena se određuje i prema kategoriji veličine objekta.

Postupak:

Postupak utvrđivanja referentne cene započinje prikupljanjem najmanje tri prihvatljive cene stavke investicije iz predračuna dostavljenih Upravi za agrarna plaćanja.
Uprava utvrđuje prosečan iznos cena stavke investicije izračunavanjem aritmetičke sredine svih prikupljenih prihvatljivih cena, izraženih u dinarima, bez poreza na dodatu vrednost i drugih troškova koji nisu prihvatljivi za finansiranje u skladu sa IPARD programom i posebnim propisom kojim se uređuju uslovi i način ostvarivanja prava na IPARD podsticaje.
Za svaku prihvatljivu cenu UPRAVA utvrđuje apsolutnu varijaciju iznosa za svaku cenu stavke investicije, koja predstavlja razliku između prosečnog iznosa stavke investicije i prihvatljive cene investicije.
Zatim, Uprava utvrđuje prosečnu apsolutnu varijaciju svih cena stavke investicije izračunavanjem aritmetičke sredine svih apsolutnih varijacija iznosa cena stavke investicije.
Potom Uprava utvrđuje prosečnu apsolutnu varijaciju svih cena stavke investicije izračunavanjem aritmetičke sredine svih apsolutnih varijacija iznosa cena stavke investicije.
Prihvatljivi iznosi cena stavke investicije su iznosi prihvatljivih cena kod kojih su apsolutne varijacije iznosa cena stavke investicije jednake ili manje od prosečne apsolutne varijacije iznosa svih cena stavke investicije, a koja se uvećava za 30% od prosečne apsolutne varijacije iznosa svih cena stavke investicije.
Iznos referentne cene u dinarima Uprava utvrđuje izračunavanjem aritmetičke sredine svih prihvatljivih iznosa cene stavke investicije i njenim matematičkim zaokruživanjem na ceo iznos izražen u dinarima.

Ako za stavku investicije ne postoje tri prihvatljive cene iz računa ili predračuna Uprava prikuplja nedostajuće podatke putem istraživanja tržišta, odnosno prikupljanjem javno dostupnih podataka o cenama stavke investicije u okviru važećih kataloga i cenovnika objavljenih na zvaničnim internet stranicama dobavljača ili na privrednim ili sajamskim manifestacijama, kao i neposrednim zahtevom za dostavljanje podataka o cenama stavke investicije od dobavljača. Cene iz kataloga i cenovnika su prihvatljive za postupak utvrđivanja referentnih cena samo u toku godine za koju su izdati. Cene iz kataloga i cenovnika koriste se posle smanjivanja za 10% od njihove vrednosti ako su katalozi ili cenovnici izdati od strane domaćih privrednih subjekata, odnosno posle smanjivanja za 20% od njihove vrednosti ako su katalozi ili cenovnici izdati od strane inostranih privrednih subjekata.
Takođe, Uprava može da pribavlja podatke o tržišnim cenama stavke investicije od odgovarajuće javne institucije

Dejan Stefanović
PSSS Negotin