Izazovi u gajenju i proizvodnji višnje

Višnja je cenjena voćna vrsta u Jablaničkom okrugu i slobodno možemo reći da je pre četrdesetak i više godina uradila procvat našeg kraja. Ovo crveno blago se izvozi u zemlje zapadne Evrope pa i šire i time je omogućilo egzistenciju velikog broja stanovništva. Poslednjih godina došlo je do teškoća u proizvodnji višnje a izovi koji su doveli do to su različiti. U poslednjih nekoliko godina a i duže došlo je do globalne promene vremenskih uslova ( suše, poplave, nevreme praćeno gradom, mraz ) koji drastično utiču na višnju. Pre dve godine smo svedoci temperatur vazduha pri kraju juna meseca, kada se višnja bere da su bile oko 40 stepeni što je izazvalo dehidrataciju višnje na periferiji krune voćnog stabla. Na nekim terenima duže vreme zbog kišnog perioda se zadržala voda i izazvala je kasnije sušenje i propadanje višnje. Ove godine u raznim potezima je bilo nevreme praćeno gradom čak u isto mesto i više puta što je ugrozilo proizvodnju. Takođe i kasni prolećni mraz ostavlja posledice u određenim opštinama našeg kraja. Sve ovo navodi da poljoprivredni proizvođači moraju imati veća ulaganja da bi zaštitili svoje zasade višanja. Ove globalne promene vremena su uticale na napad određenih štetočina u prvom redu Žilogriza koji u sadnje vreme pravi velike štete i smanjuje životni vek voćnih zasada. Podizanje višnjika često u sopstvenoj režiji, umnožavanje sadnog materijala bez kontrole ili pozitivne klonske selekcije dovelo je do širenje višnje sa većim brojem ekotipova manje rodnosti, otpornosti i drugo. Migracija stanovništva, zapošljavanje u gradovima, nedostatak adekvatne radne snage ( rezidba, berba ) isto su problemi a naročito u budućem periodu. I jedan od bitnih problema i šire je zagušenje otkupnih centara to jest hladnjača. Ovome je doprinelo i izjednačavanje berbe maline i višnje odnosno ne mogućnost dubokog zamrzavanja velike količine robe različite specifičnosti ukratkom vremenskom periodu. Da bi se svi ovi izazovi rešili moramo imati dodatna ulaganja, što nije svuda izvodljivo, uvođenje novih tehnologija gajenja višnje, rešavanje problema u startu sa podizanjem voćnog zasada, obezbeđenje sistema za navodnjavanje, protivgradna mreža, jači i operativni sistem protiv gradne zaštite, pozitivna klonska selekcija višnje, obučavanje radne snage i povećanje broja mini hladnjača ili proširenje kapaciteta postojećih sa osvrtom na tržišnu situaciju u svetu ili berzu poljoprivrednih proizvoda.

Savetodavac iz voćarstva i vinogradarstva Mitić Aleksandar