Osnovni uslovi pri podizanju zasada crvene ribizle – Gvozdić Ljiljana

Crvena ribizla se razvija u obliku žbuna, gde može dostizati visinu i 2m, a živeti i rađati zavisno od uslova i nege 20 godina, a i duže. Dosta plitko ispod površine zemlje razvija jak korenov sistem, pri čemu iz pupoljka na korenovom vratu izbijaju bujna stabla, koja se prve godine ne granaju. Plod se razvija na kratkom rodnom izdanku, koji raste iz jednogodišnjeg drveta. Plodovi sazrevaju 70-100 dana nakon cvetanja.
Agroekološki uslovi koji odgovaraju uspešnom gajenju crvene ribizle su:
Temperatura – umerena klima sa srednjom godišnjom temperaturom od 8°C i srednjom letnjom od 14-20 °C. Prolista na 2-6 °C, a cvetovi mogu izdržati i do -5 °C.
Voda – najbolja su humidna područja, gde je količina padavina veća od isparavanja, odnosno područja sa 800 mm padavina godišnje. Ako je povoljna vlažnost vazduha u vreme formiranja ploda i zametanja pupoljaka, uspeh može biti dobar i sa manje ukupnp padavina godišnje.
Zemljište – slabo kisela (pH 5,5-6,5),duboka, srednje teška bogata organskim materijama, drenirana a sposobna da zadrže vlagu za ishranu ploda u letnjim mesecima. U narodu je poznato da je područje gde se gaji krompir pogodno i za gajenje crvene ribizle, što znači da je indikator gajenja krompir.
Izbor položaja – odgovara sunce, a gaji se i na hladnim i vlažnim mestima na nadmorskoj visini od 600 – 1000 m. Na visinama se sadi na južnim i jugoistočnim položajima, a na nižim terenima na severnoj i severnozapadnoj strani.
Poželjno je da se pre sadnje postavi dobra drenaža i izvrši obrada zemljišta dubine minimum 40 cm. U zemljište se unosi 500 kg/ha NPK đubriva formulacije 7:20:30. Nakon dubljeg zaoravanja, vrši se plitko i pri tome se dodaje 10 t stajskog đubriva.
Prilikom zasnivanja zasada iako je crvena ribizla samooplodna, zbog uspešnijeg oprašivanja sadi se više sorata. Izbor sadnje je u obliku žive ograde, u razmaku zavisno od bujnosti sorte 2,5 x 1 ili 3 x 1 ili 3 x 1,5 m, da bi se moglo obradjivati mehanizovano. Prilikom sadnje sve grane se skraćuju do zemlje, pri čemu se u drugoj i trećoj godini po potrebi sredina žbuna proređuje. Od četvrte godine, pa na dalje, postepeno treba izbacivati starije grane od tri godine, na koji način se žbun redovno podmlađuje. Sadnicama je potrebno prekratiti koren, kao i držati ih pre sadnje (preko noći) u napravljenu smesu vode, stajskog đubriva i ilivače.
Pri odabiru za gajenje prednost crvene ribizle u odnosu na ostalo voće je što kad bobice sazru, mogu ostati na grančicama još 4-6 nedelja bez gubitka kvaliteta.

Ljiljana Gvozdić dipl.inž.polj.