KUKURUZNI PLAMENAC

Kukuruzni plamenac (Ostrinia nubilalis) je polifagna štetočina. Najveće štete nanosi kukuruzu, posebno usevu kukuruza šećerca, ali postaje sve značajniji problem i na drugim ratarskim usevima, povrću i cveću. Od povrtarskih kultura najugroženija je paprika.
Kod kukuruznog plamenca izražen je polni dimorfizam, ženke su veće od mužjaka. Boja krila kod ženki je od svetlo žute do svetlo smeđe. Na krilima se nalaze talasaste pruge, tamnije obojene. Mužjaci su sitniji, vitkog tela i tamnije obojeni.
Kukuruzni plamenac u našim uslovima ima dve generacije godišnje, sa mogućnošću pojave i treće. Prezimljava u stadijumu odrasle gusenice, u stabljici i kočanki ili u zemljištu u delovima isečene zaorane kukuruzne stabljike. Let prve generacije leptira kukuruznog plamenca počinje od sredine maja i nastavlja se tokom juna. Pojava leptira se poklapa sa pojavom metlice kukuruza. Prvo se pojavljuju mužjaci, a zatim ženke. Leptiri su aktivni u večernjim satima i noću. Posle parenja ženke polažu jaja na naličje listova, pretežno uz glavni nerv liske. Štete pravi gusenica koja se hrani na parenhimu lista, a kasnije se ubušuje u stabljiku kukuruza, klipove kukuruza ili plodove paprike. Pravi i indirektne štete jer se na mestu ubušenja naseljavaju razne gljive koje dovode do pojave truleži, čime se smanjuje tržišna vrednost proizvoda. Druga generacija leptira se javlja se tokom jula i avgusta.
Za efikasno smanjenje brojnosti ove štetočine primenjuje se kombinacija agrotehničkih, mehaničkih i hemijskih mera, kao i gajenje otpornih hibrida. Uništavanje kukuruzovine odmah posle berbe i duboko zimsko oranje utiču na smanjenje populacije ove štetočine. U toku vegetacije brojnost ove štetočine se utvrđuje vizuelnim pregledima biljaka, utvrđivanjem jajnih legala, praćenjem broja leptira sa svetlosnom lampom ili feromonskim klopkama. Nakon utvrđivanja brojnosti-( 5% biljaka kukuruza sa jajnim leglima), primeniti insekticide. Hemijsko suzbijanje na semenskom kukuruzu i kukuruzu šećercu je redovna mera, a sve češće je i na merkantilnom. Najvažnije je suzbiti prvu generaciju, kako kukuruzni plamenac ne bi predstavljao veliki problem za buduće prinose. Optimalno vreme za suzbijanje je početak piljenja gusenica, pre ubušivanja larvi u biljne delove.

Vesna Nišavić Veljković, dipl.ing.
PSSS Čačak