Prepreke u sektoru voćarstva u Zlatiborskom okrugu

Stari voćnjaci- dominiraju u opštinama Zlatiborskog okruga i karakteriše ih nizak prinos i loš kvalitet plodova. Prosečni prinosi dosta niži od republičkog proseka.Produktivnost se može poboljšati podmlađivanjem starih voćnjaka.
Usitnjeni posedi – Vrlo male površine pod voćem su velika prepreka za podizanje konkurentnosti u odnosu na količinu i kvalitet proizvoda . Sprečavaju mogućnost za smanjenje troškova proizvodnje i povećanje prihoda od proizvodnje, takodje ograničavaju kupovnu odnosno prodajnu moć poljoprivrednika.
Zastareo sortiment- Preovladjuju sorte koje su stare i nisu pogodne za svežu potrošnju. Sa novim sortimentom poboljšava se kvalitet proizvoda, otpornost na bolesti i štetočine i produžavaju se sezonske karakteristike voća.
Ograničena proizvodnja sadnog materijala- Sadnice mogu da se nabave od Instituta za voćarstvo ili na oglednim dobrima koja se nalaze u sklopu poljoprivredne škole i fakulteta.Medjutim na teritoriji Okruga nema privatnih rasadnika koji bi snabdevali proizvodjače sa kvalitetnim sadnim materijalom.
Osetljivost na vremenske uslove- Kasni mrazevi, duge suše i oluje su sve češće zbog globalnih klimatskih promena .Kao rezultat toga ,kvantitet i kvalitet voćarske proizvodnje varira iz godine u godinu, što utiče na konkurentnost srpskih proizvoda.
Zavisnost od vremenskih uslova – Vrlo su retki proizvodjači koji koriste protivgradne mreže ,dok je navodnjavanje takodje retkost, medjutim uspostavljanje ovih sistema može se povećati prinos i do 50%, a samim tim i bolji kvalitet proizvoda.
Nizak nivo agrotehničkih znanja – I dalje postoji neadekvatna zaštita bilja i nedovoljna svest o usvajanju novih tehnologija u vezi sa voćarskom proizvodnjom.
Visoka finansijska ulaganja potrebna za osnivanje voćnjaka – Da bi bili konkurentni , proizvodjači moraju da koriste kvalitetan sadni materijal čije su cene visoke . Pored visokih finansijskih sredstava koje je potrebno uložiti za osnivanje voćnjaka , ono što obeshrabruje proizvodjače je relativno dug period za povraćaj uložene investicije.
Gubici prilikom berbe voća- Proizvodjači treba da poseduju znanje o optimalnom vremenu berbe ,kao i pravilnom rukovanju prilikom berbe voća kako bi se izbegla oštećenja na plodu. Nezreo plod nikada ne može postići svoj puni potencijal nakon berbe u pogledu sadržaja šećera i ukusa . S druge strane , previše zreo plod nastavlja ubrzano da zri, što može dovesti do propadanja ploda tokom čuvanja .
Gubici nakon berbe voća- Izraženi su zbog nepravilnog rukovanja, kao i usled nedostatka skladišnih kapaciteta sa modernom tehnologijom kojima bi se očuvao sezonski karakter voća.
Kratka prodajna sezona- Produženje prodajne sezone je prvenstveno ograničeno nedostatkom odgovarajućih skladišnih kapaciteta za sveže voće . Skladištenje svežeg voća je važno ne samo za izvoz, već i za smanjenje uvoza svežeg voća , koji je naročito izražen kada se radi o jabuci i šljivi , od marta do avgusta .
Neadekvatno pakovanje i etiketiranje – Pakovanje je veoma važan korak u celom lancu vrednosti za konkurentnost gotovih proizvoda . Takodje je neophodno raditi mala , komercijalna pakovanja voća .
Kvantitet, kvalitet i kontinuitet proizvodnje – Najveći problem naših proizvodjača je nedoslednost proizvodnje . Proizvodjači teško mogu da obezbede kontinuitet , kvalitet i dovoljne količine voća koje im kupac zahteva . Poboljšanje organizacije proizvodnje stoga postaje ključno pitanje za naše proizvodjače.

PSSS Užice
Nebojša Brzaković- dipl. Inž. poljoprivrede