Zlatasto žutilo vinove loze (Flavescence doree)

Zlatasto žutilo vinove loze (Flavescence doree)

Zlatasto žutilo vinove loze jedna je od najštetnijih bolesti vinove loze. Ova bolest prouzrokovana je prisustvom fitoplazme Flavescence doree koja u vinogradima može pričiniti velike štete.
Na zaraženim biljkama prvi simptomi se mogu uočiti u proleće, jer zaraženi pupoljci kreću kasnije ili ne kreću uopšte. Razvijeni zaraženi lastari zaostaju u porastu, imaju skraćene internodije, nedovoljno odrvenjavaju i uglavnom izmrzavaju tokom zime. Cvetanje i oplodnja na zaraženim lastarima bivaju poremećeni, a na formiranim grozdovima, smežuravaju se i suše pojedinačne bobice ili čak i ceo grozd. Simptomi bolesti kod različitih sorata mogu biti različito izraženi. Kod crnih sorti simptomi na listovima su ljubičasto do crvene boje, dok su kod belih svetlo do zlatno žute. Na listovima zaraženim ovom fitoplazmom najpre dolazi do promene boje lista i nekroze između glavnih nerava, a zatim se list povija duž oboda, uvija ka naličju, zadebljava i dobija kožast izgled. Uzrok nastanka ovih simptoma je taj što fitoplazma živi u sprovodnim sudovima, zbog čega se remeti protok materija, tj. dolazi do nagomilavanja asimilativa u lišću.
Širenje fitoplazme Flavescence doree na veće udaljenosti i nova nezaražena područja moguće je zaraženim sadnim materijalom, dok je širenje unutar ili do obližnjih vinograda moguće vektorom- cikadom Scaphoideus titanus. Ishranom na zaraženim biljkama, cikada usvaja i fitoplazmu, a zatim ishranom na zdravom čokotu, prenosi fitoplazmu i tako širi zarazu. Zaraženi čokot se ne može izlečiti. Biljke na kojima se uoče simptomi i utvrdi prisustvo potrebno je uništiti kako one ne bi služile kao izvor daljeg širenja. Značajan izvor infekcije mogu biti i zapušteni vinogradi, ili korovska biljka- pavit koja je takođe domaćin ovog patogena. Sve zaražene biljke potrebno je uništiti.
Osnovna mera zaštite je korišćenje zdravog sadnog materijala. Značajan način sprečavanja širenja ove fitoplazme je praćenje pojave i suzbijanje vektora- cikade primenom mineralnih ulja od početka kretanja vegetacije, a zatim primena insekticidnih tretmanima u periodu od pojave larvi do pojave imaga, što je u našim uslovima obično u junu mesecu.
Nevena Ristić- mast.ing.polj.