Uzroci opadanje plodova voćaka – PSSS Pirot

Nakon cvetanja voćaka dolazi do jačeg ili manjeg opadanje plodova voćaka kada može opasti do 75 posto plodova. Uz obilno cvetanje jabuka i krušaka dovoljno je da se zametne 5-7 posto cvetova u plodove, da bi bila dobra rodnost, kod sorti sitnijeg ploda potrebno je da se zametne 10-12 posto cvetova u plodove. Kod bresaka, kajsija i šljiva dobra rodnost je kada se 10-20 posto cvetova zametne u plodove, a kod trešanja i višanja 15-25 posto. Retki su tučkovi u kojima se pri oprašivanju oplode svi semeni zametci koji se nakon oplodnje razvijaju u semenke. U plodu jabuke ili kruške, najčešće se nalaze 5-6 semenke ali bude i plodova sa dve – tri semenke. U semenkama svih vrsta voćaka luče se hormoni koji potpomažu deobu ćelija i rast ploda, tako da kada plod ima dovoljno oplođenih semenih zametaka, tada će dobro rasti i biti stabilan pa neće opasti. Plodovi u kojima nema oplođenih semenih zametaka, odnosno razvijenih semenki , zastanu u rastu, zatim razvije se sloj odvajajućih plutastih ćelija između peteljke i rodnog drveta, pa popusti veza i plod otpada. Ukoliko je manje oplođenih semenki u plodu, to je lučenje hormona slabije, a time i stabilnost ploda manja. Na stabilnost ploda, odnosno smanjeno opadanje plodova s manjim brojem semenki utiče i stanje đubrenje voćke. Da bi cvetni pupoljci i cvetovi bili razvijeniji kao i bolja oplodnja, mesec dana pre cvetanja treba voćke prihraniti nekim azotnim đubrivom. Odmah nakon cvetanja, odnosno precvetavanja voćke prihraniti drugom dozom azotnog đubriva koje će potpomoći rast i razvoj plodova i mladara, koje se na početku vegetacije u proleće odvija pretežno na račun rezervnih hranljivih materija iz korena, debla i skeletnih grana.Prihranjivanje pre cvetanja i posle cvetanja potpomaže prolećni rast korena.Prekomerno opadanje plodova nakon cvetanja može biti uzrokovano lošom oplodnjom, zbog nepovoljnih klimatskih prilika, a najčešće zahlađenja u doba cvetanja ne lete pčele. Međutim ove godine u vreme cvetanja su bile neuobičajeno visoke temperature tako da je došlo do umanjene energije i ukupne klijavosti polena, samim tim i loše oplodnje.
Uzrok može biti loše odabran sortiment, odnosno sorte jabuka i krušaka, zatim veliki broj šljiva i trešanja itd. su stranopolodne i ne mogu oprašiti svojim polenom već polenom druge sorte.
U junu nastupa drugi talas opadanja plodova koje je izraženije kod mladih voćaka, s naglašenom bujnošću.Opadanje može biti više ili manje izraženo, zavisno od klimatskih prilika. Povećano opadanje može prouzrokovati suša, jer je tada otežano primanje hraniva iz zemljišta. Razlog može biti slaba ishranjenost voćaka, a posebno azotom pa se preporučuje tokom juna kod kasnijih sorata i treće prihranjivanje azotnim đubrivom.
Goran Svetozarević