Paša

U brdsko-planinskim predelima prirodni pašnjaci, tj. travnjaci i livade predstavljaju važan izvor hrane za stoku. Naša zemlja ima dovoljno površina pod pašnjacima, a kako je pašanjačka ishrana jeftinija u poređenju sa drugim načinima proizvodnje stočne hrane, proizvodnja hrane na pašnjacima, kao i uzgoj goveda na otvorenom, nesumnjivo imaju svojih prednosti. Osim što obezbeđuje dovoljne količine hrane, pašnjačka ishrana podmiruje i sve zahteve koje goveda imaju za hranljivim elementima.
U našim krajevima, početak ispaše najčešće vezan je za rano proleće, odnosno za kretanje vegetacije. Ukoliko krave pustite na ispašu prerano, imaće malo dostupne hrane, a može doći i do suvišnog gaženja biljaka, a ukoliko ih pustite suviše kasno, na pašnjaku će im biti dostupne biljke slabog kvaliteta. Pašnjačka ishrana goveda završava se najkasnije 20 dana pre nego što počnu prvi jesenji mrazevi. Vodite računa da pašnjak bude suv. Ukoliko izvedete vaše krave, bikove, junad, te telad na rosne i mokre pašnjake, može doći do nastanka raznih parazitarnih oboljenja. Preporučuje se da dužina trave bude od 15 do 20 cm, između ostalog i zbog toga što paraziti imaju tendenciju zadržavanja na nižim delovima biljaka. U toku jednog dana, 100m2 travnjaka daje dovoljno zelene mase za jedno grlo.
Da bi se pašnjaci iskoristili na najbolji način, neophodno je njihovo đubrenje, površinska obrada, odnosno drljanje, te podsejavanje, kao i suzbijanje korova.
Preporučuje se plansko iskorišćavanje pašnjaka, jer se na ovaj način pospešuje regeneracija pašnjaka, sprečava se zakorovljavanje, gaženje je manje, a bolji je i kvalitet i prinos travne mase. Pregonska ispaša predstavlja najbolji način planskog iskorišćavanja pašnjaka. Ovaj tip ishrane goveda sastoji se u podeli pašnjaka na više pregona, odnosno delova, a u uz pomoć ograda od drveta, žive ograde ili žice. Od dužine perioda vegetacije, vremena potrebnog za regeneraciju, broja grla po jedinici površine, faze laktacije, kao i broja pregona zavisi dužina zadržavanja na pregonima. Na svakom pregonu goveda se zadržavaju najviše dva dana ukoliko je reč o dolinskim i brdskim područjima, a četiri ili pet dana ukoliko se pašnjačka ishrana vrši u planinskim predelima.
Diol.ing.stočarstva Zumreta Trtovac