Simptomi biljnih bolesti uzrokovanih fitopatogenim gljivama

Gljive u odnosu sa biljkama mogu ispoljavati simbiozu ili antagonizam. Ovo je najrasprostranjenija i najdestruktivnija grupa patogena koja utiče na poremećaje u rastu i razvoju biljaka, a ponekad i njihovu smrt.
Bolest se javlja i razvija kada su ispunjena tri uslova: prisustvo patogena, osetljiva biljka i povoljni uslovi sredine. Biljka na prisustvo patogena može reagovati vidljivim i specifičnim reakcijama koje se nazivaju simptomi bolesti. Kod biljaka koje odlikuje visoka osetljivost simptomi se mogu ispoljiti na celoj površini, dok druge prema prouzrokovaču bolesti poseduju visoku otpornost, pa simptomi izostaju.
Najčešći simptomi bolesti biljaka uzrokovanih fitopatogenim gljivama su:
Smanjen rast – javlja se kao posledica oštećenja fotosintetskih tkiva i poremećaja fotosintetske aktivnosti pod dejstvom patogena. Bolesti kod kojih se ispoljava ovaj tip simptoma su: rđe, pepelnice i plamenjače.
Nekroze – nastaju kao posledica prestanka funkcije i odumiranja tkiva (zahvaćene su pojedine ćelije, tkiva i organi ili cela biljka).
• Vrste roda Pythium – uzrokuju poleganje rasada, palež klijanaca i trulež semena – simptomi tamno vodenaste lezije
• Vrste roda Septoria – uzrokuju pegavosti – simptomi nekrotične pege na listu i stablu
• Vrste rodova Glomerella i Colletorichum – uzrokuju antraknoze – simptomi tamne, udubljene lezije na svim nadzemnim organima
• Vrsta Phytophtora infestans – uzrokuje plamenjaču krompira i paradajza – simptomi na svim nadzemni i podzemnim delovima biljke
• Vrsta Venturia inaequalis – uzrokuje pagavost lista i čađavu krastavost ploda jabuke – simptomi površinske nekrotične lezije lista i ploda
• Vrsta Venturia pirina – uzrokuje pegavost lista i krastavost ploda kruške
• Vrsta Nectria galligena – uzrokuje rak -rane – simptomi nekrotične lezije utisnute u tkivo grana
Hloroze – javljaju se kao posledica delimičnog gubitka hlorofila u pojedinim biljnim organima, pre svega lišću.
Deformacije i smanjenje – U ovu grupu promena svrstavaju se: hipoplazija (patuljast rast usled redukovane deobe ćelija), hiperplazija (povećan rast usled intezivne deobe ćelija), hipertrofija (uvećanje obima ćelija)
• Vrsta Taphrina deformans – uzrokuje kovrdžavost lista breskve
• Vrsta Taphrina pruni – uzrokuje rogač šljive – plodovi su izduženi, zadebljali i iskrivljeni
• Vrsta Plasmodiophora brassicae – uzrokuje kilu kupusa – uvećanje korena kupusa
• Vrsta Albugo candida – uzrokuje belu rđu – simptomi na svim zelenim delovima u vidu gala i pustula
Uvenuće – nastaje kao posledica razvoja gljive na korenovom sistemu ili zapušenja sprovodnih sudova. Usled gubitka turgora biljni organi venu, lišće se suši i opada. Najdestruktivniji uzročnici uvenuća su gljive iz rodova Fusarium, Verticillium i Rhizoctonia.