ZAŠTITA VOĆAKA OD NISKIH TEMPERATURA

Niske temperature su najpresudniji činilac uspevanja voćaka.U našim ekološkim uslovima,voćke mogu za vreme oštrih zima biti izložene manjoj ili većoj opasnosti od mrazeva,od kojih mogu da im stradaju cvetni pupoljci,ili razni drugi organi, a ponegde može doći čak i do potpunog izmrzavanja.Voćke su naročito izložene opasnosti od niskih temperatura u prelaznim fenofazama iz zimskog mirovanja u vegetaciji,i iz vegetacije u zimsko mirovanje,jer su voćke tada vrlo osetljive prema mrazevima. Zimi često dolazi do delimičnog izmrzavanja tkiva voćaka,koje ima velike i nepovoljne posledice na voćke.Pojedina tkiva nejednako su otporna prema mrazevima.U periodu zimskog mirovanja kao najotpornije tkivo voćka je kambijum,a onda mlado drvo,staro drvo,lika,kora,i srž.Sa kretanjem vegetacije ,tkiva naklo gube svoju otpornost,i na osnovu ove pojave može se utvrditi kad su voćke
stradale od mraza. Pojedini organi voćaka su nejednako osetljivi na zimske temperature.Tako,dok nadzemni organi izdrže mrazeve i do -30 stepeni,pa i niže,dotle koren voćaka strada od mrazeva na -9 do -10.Cvetni pupoljci su osetljiviji na mraz od lisnih i drvenih pupoljaka, a cvetovi i zametnuti plodovi stradaju već na temperaturi od -2 do 1.

U toku jačih zima mogu i pod našim uslovima,nastati slabije ili jače povrede tkiva i pojedinih organa voćaka usled mrazeva,koje obično ne dovode u pitanje samo održavanje voćaka.Tako mogu izmrznuti u potpunosti ili delimično,cvetni pupoljci,nedozreli vrhovi mladara,tanje grančice u unutrašnjosti krune, koje su bile jače zasenjene ili grančice jače opterećene rodom predhodne vegetacije. Usled izmrzavanja mogu se javiti pukotine ili nekrotične pege ili se ova isuši sa jugozapadne strane, Slične promene mogu nastati i na korenu,što je vrlo nepovoljno za održavanje i rodnost voćaka. Mnoge posledice izazvanim niskim temperaturama se mogu izbeći preventivnim merama kao što su pravilan izbor položaja terena,birati sorte koje su otporne na niske temperature,izbor podloge I dr. Zatim potrebna je I primena agrotehničkih merakoje omogućavaju da se voćke održe u stanju što veće otpornosti na mrazeve. Agrotehničkim merama trba sprečiti prebujan rast letorasta, kasno završavanje vegetacije,jača oštećenja organa uzorkovana štetočinama.Kao efikasnom se pokazala mera krečenje debla I jačih skeletnih grana u jesen.Krečenje voćaka ima prednost, jer u proleće usporava kretanje vegetacije čime se smanjuje I mogućnost stradanja voćaka od kasnih prolećnih mrazeva.

Snežana Janjić
Savetodavac za voćarstvo PSSS Užice